COP28’de 130’un üzerinde lider Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Sürdürülebilir Tarım, Dayanıklı Gıda Sistemleri ve İklim Eylemi Bildirgesini imzaladı. Bildirge, iklim değişikliğiyle mücadelede tarımın önemini vurgulamayı amaçlıyor.
30 Kasım’da başlayan ve 12 Aralık’a kadar devam edecek COP28’te imzalanan bildirge, iklim değişikliğinin getirdiği zorunluluklara yanıt verebilmek için ülkelere tarım ve gıda sistemlerini “adapte etmeleri ve dönüştürmeleri” çağrısında bulunuyor.
Bildirge, “eşi benzeri görülmemiş olumsuz iklim etkilerinin tarım ve gıda sistemlerinin direncini giderek tehdit ettiğini” tanırken, tarım ve gıda sistemlerinin iklim değişikliğine yanıt verme potansiyelini vurguladı. Aynı zamanda, “Paris Anlaşması’nın uzun vadeli hedeflerine tam olarak ulaşmadaki tüm adımların tarım ve gıda sistemlerini içermesi gerektinin” altını çizdi.
İmzacılar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi hedef üzerinde “işbirliğiyle ve hızlı bir şekilde” çalışmayı kabul etti:
- Savunmasız insanları sosyal sistemler ve kamu satın alma programları aracılığıyla destekleme çabalarını artırarak gıda güvenliğini teşvik etmek.
- Geçim kaynakları iklim değişikliği nedeniyle tehdit altında olan tarım ve gıda sistemlerinde çalışan işçilerin desteklenmesi.
- Tarım ve gıda sistemlerinde sürdürülebilirliği ve topluluklara olumsuz etkileri azaltma amacıyla tüm düzeylerde entegre yönetiminin güçlendirilmesi.
- İklim değişikliğiyle başa çıkmak ve direnç geliştirmek üzerine adım atan çiftçilere, balıkçılara ve diğer gıda üreticilerine finansal ve teknik desteklerin artırılması.
- Tarım ve gıda sistemleri ile ilişkilendirilen iklim ve çevresel faydaları en üst düzeye çıkarma doğrultusunda; arazi ve doğal ekosistemleri koruyarak, gözeterek ve onararak, toprak sağlığının, biyoçeşitliliğin artırılması ve daha sürdürülebilir üretim yaklaşımlarına geçilmesi.
- Koruma, gözetme ve onarma ile tarım ve gıda sistemlerinde iklim ve çevresel faydaları en üst düzeye çıkartmak için biyoçeşitliliğin artırılması ve daha sürdürülebilir üretim yaklaşımlarına geçilmesi
İmzacılar bu hedeflere ulaşmak için şunları yapacaklarını söyledi:
- Gıda kaybını azaltırken gelirleri artıran, seragazı emisyonlarını azaltan ve dayanıklılığı, üretkenliği, geçim kaynaklarını, beslenmeyi, su verimliliğini ve insan, hayvan ve ekosistem sağlığını destekleyen faaliyetleri teşvik etmek için tarım ve gıda sistemleriyle ilgili politikaları ve kamu desteğini yeniden gözden geçirmek.
- Tarım ve gıda sistemlerini dönüştürmek için kamu, özel sektör ve yardım derneklerinin finansmana erişimi ölçeklendirmek ve genişletmek.
- Sürdürülebilir üretkenliği geliştirmek için bilim ve kanıt temelli yenilikleri artırmak
- Tarım ve gıda sistemlerini Ulusal Adaptasyon Planları, Ulusal Katkı Beyanları, Uzun Vadeli Stratejiler, Ulusal Biyoçeşitlilik Stratejileri ve Eylem Planları gibi diğer stratejilere COP30’a kadar entegre etmek.
“1.5°C Eşiğinde Kalmak İçin Mutlak Bir Ön Koşul”
Uluslararası Hayvancılık Araştırma Enstitüsü (ILRI) Genel Müdürü Prof. Appolinaire Djikeng, Bildirgenin gıda, tarım ve iklim değişikliği arasındaki temel bağlantıların tanınmasında değerli bir adım olduğunu söyledi.
Tüm ülkelerin kendi gıda ihtiyaçlarını, iklim zorluklarını ve farklı kaynakları hesaba katan iklim stratejilerini uygulamaya teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğini söyleyen Prof. Djikeng, “Gıda sistemlerinin çevresel etkisinin nispeten düşük ve yetersiz beslenmenin yüksek olduğu Küresel Güney genelinde iklim değişikliği temel bir gerçeklik” dedi.
EAT kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Gunhild A. Stordalen “Bilim açık” dedi ve ekledi: “Gıda sistemlerini dönüştürmek, 1,5 derece eşiğinde kalmak için mutlak bir ön koşul. Bildirgenin başlangıcı bu yolculukta önemli ve cesaret verici bir adıma işaret ediyor. Artık imzacıların niyetlerini uygulama planlarına dönüştürmeleri gerekiyor.”
