COP26’da Verilen Söz Tutulmadı: Ülkeler İklim Planlarını Güncellemek için Son Tarihi Kaçırdı

Neredeyse tüm dünya hükümetleri, geçen yıl Glasgow’da düzenlenen COP26’da verilen sözü yerine getirmedi ve iklim planlarını güçlendirmedi.

Birleşmiş Milletler 26. Taraflar Konferası’nda (COP26) tüm ülkeler, ulusal eylem ile Paris Anlaşması’nın sıcaklık hedefleri arasındaki açığı kapatmak için 2030 iklim planlarını “yeniden gözden geçirme ve güçlendirme” konusunda anlaştılar.

COP26 Başkanı Alok Sharma tarafından da vurgulanan 23 Eylül, BM İklim Değişikliği ilerleme raporuna güncellenmiş iklim planını dahil etmek için son tarihti.

Bu tarihe kadar, Glasgow paktını imzalayan yaklaşık 200 ülkeden sadece 23’ü güncellenmiş 2030 iklim planlarını sundu. Bunların çoğu, ana hedefleri güçlendirmek yerine daha fazla politika ayrıntısı sundu.

ABD, AB ve Çin, geçen yıl verilen taahhütleri yerine getirmek için çalıştı, ancak iddialarını güçlendirmedi. Hindistan, COP26’da başbakan Narendra Modi’nin verdiği sözleri dört sayfalık resmi bir belgeye dönüştürdü.

İklim Analitiği CEO’su Bill Hare geçen hafta bir çevrimiçi bir seminerde şunları söyledi: “Sonuç olarak, COP26 sonrasında gerçekten çok az ilerleme kaydedildi. Politika ve jeopolitik, enerji piyasalarını kargaşaya sürükleyen Ukrayna’nın işgali tarafından yönetiliyor, ancak yine de ülkelerin ilerlemeleri gerektiğini düşünüyoruz.”

Hare şöyle devam etti: “Büyük bir emisyon açığı var ve IPCC değerlendirmesi, ısınmayı 1.5 derece ile sınırlama şansımız varsa, bu açığı kapatmamız gerektiği konusunda çok açıktı.”

En büyük yayıcılardan Avustralya, önemli ölçüde artan iddiasıyla öne çıkıyor. Yeni seçilen İşçi Partisi hükümeti, 2030 hedefini 2005 seviyelerindeki %26-28’den diğer gelişmiş ekonomilere benzer bir seviyede %43’e yükseltti.

Endonezya, COP27’ye ev sahipliği yapan Mısır ve COP28’e ev sahipliği yapacak Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) daha güçlü hedefler sunarken, Birleşik Krallık emisyon kesintilerini nasıl gerçekleştireceğini açıkladı.

Endonezya, koşulsuz 2030 hedefini her zamanki gibi öngörülen bir seviyeye kıyasla %29’dan %31,89’a yükseltti. Uluslararası finansman desteğiyle %43,2’lik kesintiler sağlayabilir.

Cop27’ye ev sahipliği yapan Mısır, emisyon azaltma hedeflerini ilk kez ölçtü. Ancak plan, bir bütün olarak ekonomiyi değil, yalnızca belirli sektörleri kapsıyor ve tamamen uluslararası finansmana bağlı.

COP28’e ev sahipliği yapacak BAE, 2030 emisyon azaltma hedefini olağan senaryo temeline kıyasla %23,5’ten %31’e yükseltti.

Brezilya, 2030 hedefini 2005 yılına kıyasla %37’den %50’ye yükseltti. Ancak 2005 seviyelerinin ölçülme şeklini de değiştirerek hedefe daha kolay ulaşılmasını sağladı. Climate Action Tracker’a göre, Brezilya’nın güncellenmiş iklim planı bu nedenle eskisinden daha az iddialı.

Haziran ayında birkaç büyük yayıcı iklim planlarını güncelleme aşamasında olduklarını belirtti ancak henüz bir duyuru yapılmadı. Bu ülkeler Şili, Meksika, Türkiye ve Vietnam’dı.

Avrupa Birliği’nin, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana orta vadeli hedefte bir artış yakalamak için iklim planını güncellemeyi planladığı bildiriliyor.

Almanya gibi ülkeler, önümüzdeki kışı atlatmak için gaz anlaşmaları peşinde koşsalar da, 2030 yılına kadar fosil yakıtlardan daha hızlı uzaklaşmayı planlıyorlar.

ABD hedefini güncellemedi, ancak Enflasyon Azaltma Yasası’nı geçirerek bu hedefe ulaşma yolunda büyük ilerleme kaydetti.

Rhodium Group’tan yapılan analiz, bunun ABD’nin emisyonlarını 2030’a kadar yılda bir milyar ton karbondioksit eşdeğeri azaltacağını gösteriyor.

COP26’da Climate Action Tracker, dünyanın hükümet politikalarına dayalı olarak 2,7 derecelik küresel ısınma yolunda olduğunu tahmin etti.

Hükümetlerin açıkladıkları tüm hedeflerini hayata geçirdikleri iyimser bir senaryoda ise, küresel ısınmanın 1.8 derece ile sınırlandırılabileceğini duyurdu.

Hare, bazı alanlarda hükümetlerin COP26’dan bu yana geriye gittiğini söyledi: “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali küresel bir enerji krizine neden oldu. Petrol ve gaz endüstrisi bundan gerçekten yararlandı ve özellikle Afrika, Asya ve Avustralya’da büyük gaz gelişmelerini teşvik etti. Bu gelişmeler Paris Anlaşması’nı ulaşılamaz bir noktaya sürüklüyor.”

Hare, AB’nin gazı “sürdürülebilir taksonomi” içinde yeşil yatırım olarak sınıflandırarak teşvik ettiğini de sözlerine ekledi. Hare, “Bu, gazın yeşil olduğunu haklı çıkarmak için dünya çapında retorik düzeyde kullanılıyor” dedi.