Çin’in Kömüre Hücumu 1.5 Derece Hedefi için “Doğrudan Bir Tehdit”

Analistler, Çin’in kömürlü elektrik üretimindeki artışın, küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlamaya yönelik küresel çabaları raydan çıkardığı konusunda uyardı.

Düşünce kuruluşu E3G tarafından yeni yayımlanan bir rapora göre, Çin’in kömür projesi boru hattı 2022’nin son altı ayında yaklaşık %50 büyüdü ve toplam kapasiteyi 250 GW’a çıkardı.

Rapor, Çin’deki gelişmelerin dünyanın geri kalanından keskin bir şekilde farklılaştığını ve aynı dönemde toplam kömür santralları gücünün 97 GW’a, yani modern tarihin en düşük seviyesine gerilediğini söylüyor.

Çin, yenilenebilir enerjinin piyasaya sürülmesinde hâlâ küresel bir lider. Ülke, temiz enerji projelerini neredeyse dünyanın geri kalanı kadar hızlı bir şekilde şebekeye ekliyor.

Ancak E3G’nin kömür geçiş programından Leo Roberts, Çin’in kömür genişlemesinin Paris Anlaşması hedefi için “doğrudan bir tehdit” olduğuna inanıyor. 

Zorluğun Artan Ölçeği

2015’te ülkeler, küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelere göre 1.5 derecede sınırlama çabalarını sürdürme konusunda anlaştılar. Bu eşiğin aşılması, iklim etkilerinin insanlara ve tüm gezegene giderek daha fazla zarar vermesine neden olacak.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), dünya bu amaca ulaşmak istiyorsa, kömürle çalışan yeni elektrik santrallarının inşa edilememesini tavsiye ediyor.

Roberts, “Çevrimiçi hale gelen her yeni kömür santralı, küresel ekonomiyi karbondan arındırma mücadelesinin ölçeğini artırıyor. Çin’in kömür patlaması, aslında dünyanın diğer tüm bölgelerinde kömürden uzaklaşan önemli ilerlemeyi baltalıyor” dedi.

Çin’in kömür enerjisi planlarının hızlı genişlemesi, Pekin’in enerji güvenliğini güçlendirme amacıyla birlikte geliyor.

Küresel enerji fiyatlarını etkileyen jeopolitik gerilimler ve yerel arz sorunları, politika yapıcıların önceki niyetlerini yeniden gözden geçirmelerine neden oldu.

İki yıl önceki bir iklim zirvesinde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ülkenin “kömürle çalışan enerji üretim projelerini sıkı bir şekilde kontrol edeceğine ve kömür tüketimindeki artışı kesinlikle sınırlayacağına” söz vermişti.

Jinping’in o dönemdeki açıklaması, merkezi hükümetin yeni kömür projelerini engellemeye yönelik başarılı girişimlerini yansıtıyordu.

E3G’nin analizi, Çin’deki yeni kömürlü termik santral tekliflerinin 2015 ile Temmuz 2022 arasında %75 oranında azaldığını gösteriyor.

Çin’in Hızlı “U” Dönüşü

Son kömür patlaması bu eğilimi tersine çevirdi ve Çin artık açıkça farklı bir patika izliyor. Şu anda toplam küresel planlanan kömür kapasitesinin %72’sini oluşturuyor.

Çin’in kömür hamlesinin amacı, geçen yıl evleri ve endüstrileri etkileyen elektrik kesintilerinin tekrarlanmasını önlemek.

Sıcak hava dalgaları, ülkenin güneybatı illerinde hidroelektrik üretimi için gerekli su rezervuarlarını kuruturken soğutma için elektrik talebini artırdı.

Meteoroloji ajansları, bu yıl bir başka rekor yüksek sıcaklık ve daha fazla kuraklık öngörüyor.