Büyük Set Resifi Can Çekişiyor

Avustralyalı bilim insanları yayımladıkları yeni bir çalışmada son 400 yıllık yaz ayları okyanus sıcaklığı verilerini ortaya koydu. Buna göre son 10 yıllık dönem, 400 yılın en sıcak dönemi olarak kayda geçerken bu durum Avustralya Büyük Set Resifi’ni ciddi anlamda tehdit ediyor.

Dünyanın en büyük mercan resifi olma özelliğine sahip Avustralya’nın Büyük Set Resifi, çevresindeki su sıcaklıkları son 10 yıl içinde 400 yılın en yüksek seviyelere ulaşması nedeniyle ölüm kalım savaşı veriyor. Bu resif, Queensland eyaletinin kuzey kıyıları açıklarında, 2400 km uzunluğuyla dünyanın en büyük canlı ekosistemi olarak biliniyor.

Bölge üzerine yapılan yeni bir araştırma, insan kaynaklı iklim değişikliğinin etkilerini tarihi bir bağlamda ele alması açısından nadir olma özelliğine sahip.  Zira resife zarar verdiğine dair bugüne kadar yapılan çalışmalar daha kısa bir zaman dilimini kapsıyordu. Araştırma kapsamında Avustralya’daki üniversitelerden bir grup bilim insanı, mercanlardan örnekler alarak, ağaçların halkalarını sayar gibi, farklı örnekleri analiz etti ve 1618 yılına kadar yaz ayı okyanus sıcaklıklarını ölçtü.

Mercanlar Son 8 Yılda 5 Kez Ağardı

Gemi ve uydu verileriyle birlikte yapılan araştırmaya göre, yüzlerce yıl boyunca sabit kalan okyanus sıcaklıklarının 1900 yılından itibaren insan etkisiyle yükselmeye başladığı sonucuna varıldı. Çalışmayı kaleme alan bilim insanları, 1960’tan 2024’e kadar, Ocak-Mart döneminde her 10 yılda ortalama 0.12 derece ısınma gözlemlediler.

Resif 2016’dan bu yana beş yaz boyunca kitlesel mercan beyazlaşması yaşarken bu durum, sıcaklık stresi nedeniyle büyük bölümlerin ağarmasına neden olarak, mercanları ölüm riskiyle karşı karşıya bıraktı. Ayrıca bu yazlar, son dört yüzyıldaki en sıcak altı yıldan beşine denk geldi.

Çalışmanın yazarlarından ve Melbourne Üniversitesi’nde akademisyen olan Benjamin Henley, “Dünya sembollerinden birini kaybediyor. Bunun bizim dönemimizde ve hayatımızda nasıl gerçekleştiğini anlamak zor. Bu yüzden çok ama çok üzücü bir durum” yorumunu yaptı. Henley, 2024’ün Ocak-Mart dönemine ait son sıcaklık verilerinin kayıtlı en yüksek sıcaklık olup, diğer yıllara kıyasla çok yukarıda olduğuna da dikkat çekti.

Turizm Geliri Öncelik Halinde

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), Şubat 2023’ten bu yana en az 54 ülke ve bölgenin mercan resiflerinde kitlesel ağarma yaşadığını ve bunun iklim değişikliğinin okyanus yüzey sularını ısıtmasından kaynaklandığını bildirdi.

Büyük Set Resifi şu anda UNESCO’nun tehlikede olan dünya mirasları listesinde yer almıyor. Ancak Birleşmiş Milletler bu resifin listeye eklenmesini öneriyor.

Öte yandan Avustralya, resifin yıllık olarak 6.4 milyar Avustralya dolarlık (4.2 milyar ABD doları) turizm geliriyle ekonomiye katkıda bulunması nedeniyle bölgenin “tehlike altındakiler listesi”ne dahil edilmemesi için yıllar boyunca lobi çalışması yürüttü. Avustralya Deniz Koruma Derneği’nde Büyük Set Resifi kampanya yöneticisi olan Lissa Schindler ise araştırmanın Avustralya’nın emisyonlarını azaltmak için daha fazlasını yapması gerektiğini ortaya koyduğunu belirterek. “Avustralya, iklim değişikliğiyle mücadele etmek ve en büyük doğal varlığımızı korumak için hedeflerini, eylemlerini ve taahhütlerini artırmalıdır” dedi.