BM Plastik Anlaşması için Yol Haritasında Fikir Birliğine Varıldı

Reuters tarafından görülen bir karar taslağına göre, Birleşmiş Milletler müzakerecileri, plastik üretimini ve tasarımını ele alacak küresel bir plastik anlaşması için bir yol haritası üzerinde anlaştılar. Karar, delegelerin iddialı bir anlaşmaya varması adına atılan önemli bir adım olarak yorumlandı.

BM üye ülkeleri bu hafta Nairobi’de, deniz habitatlarını yok eden ve gıda zincirini kirletip şiddetini artıran bir çevresel krize dönüşen plastik kirliliğiyle mücadeleye yönelik ilk küresel anlaşmanın planlarının kabulü üzerine toplanıyor.

Önümüzdeki iki yıl içinde tam anlamıyla bir anlaşmaya varmayı umuyorlar.

Zirveye gidilirken, herhangi bir anlaşmanın yasal olarak bağlayıcı mı yoksa gönüllü mü olacağı, plastik üretimi ile tek kullanımlık ambalaj tasarımını mı ele alacağı yoksa atık yönetimi ile geridönüşümün iyileştirilmesiyle mi sınırlı kalacağı ana anlaşmazlık noktalarıydı.

“Plastik kirliliğini sona erdirmek: Uluslararası arenada yasal bir bağlayıcılığa doğru” başlıklı bir taslak karar, anlaşmanın üretim ve tasarımın yanı sıra, atık anlamına gelen “plastiğin tüm yaşam döngüsünü” de ele alması gerektiğini söyledi.

Taslak metne, bir hafta süren gece yarısı müzakerelerinin ardından Pazartesi sabahı, erken saatlerde, teknik uzmanlar tarafından son şekli verildi. Hükümet bakanları ve üst düzey yetkililer, Pazartesi günü müzakerelere katıldılar ve Çarşamba günü taslak çerçeveye nihai onayı verecekler.

Mevcut taslak onaylanırsa, plastik üreten ve görüşmeleri atık odaklı tutmak için perde arkasında faaliyet gösteren güçlü petrol ve kimya şirketleri için bir işler tam tersi yönde ilerleyecek.

Taslak karar ayrıca geridönüşüm olasılığının da yer alması için bu anlaşmanın plastik ambalajın sürdürülebilir tasarımını teşvik etmesini tavsiye etti.

Taslakta, 2024’te onaya hazır bir anlaşmaya sahip olmak amacını güden, tam kapsamlı bir anlaşmanın ayrıntılarını kabul etmek için hükümetlerarası bir müzakere komitesi oluşturulacağı belirtildi.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) İcra Direktörü Inger Andersen, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, gayri resmi görüşmelerin “çok önemli sonuçlar verdiğini” söyledi.

Andersen, UNEA 5.2 zirvesinin resmi açılışında delegelere verdiği demeçte, “Bu meclis tarafından onaylandıktan sonra elimizde, gerçekten tarihi bir şeye sahip olacağımıza inancım tamdır. Hepimiz bir anlaşmanın yalnızca yasal olarak bağlayıcı olması durumunda geçerli olacağını biliyoruz. Çıkarımdan üretime ve atığa uzanan tam bir yaşam döngüsü yaklaşımını benimsediği takdirde” dedi.