BM İnsan Hakları Konseyi’nden, İklim Değişikliğinin İnsan Hakları Boyutuna Dair Yeni Karar

Cenevre merkezli Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi yetkilisi Sébastien Duyck tarafından konuya ilişkin paylaşılan açıklamada iklim değişikliğinin 21. yy’de insan hakları bağlamında ciddi bir tehdit olduğu vurgulanırken, BM İnsan Hakları Konseyi’nin bu kararının, taraf ülkelerin bu konuda somut adımlar atmasına hukuki bir altyapı sağladığı belirtiliyor. Karar, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) “1.5°C  Özel Raporu”nun kamuoyu ile paylaşılmasından üç ay önce alınması itibariyle oldukça anlamlı görülüyor.

Konsey kararı, insan haklarının korunması bağlamında küresel sıcaklık ortalamasındaki insan kaynaklı artışın en fazla 1.5 derecede sınırlandırılmasının hayati öneme sahip olduğuna işaret etmesi açısından önemli. Bilindiği üzere, Paris Anlaşması da bu sınıra işaret ediyor ve hedef içeriyor. Konsey kararı, bu hedefe insan hakları bağlamında referans veren ilk karar olması bakımında tarihsel sayılıyor.

Sébastien Duyck, bu kararın yerinde olduğunu belirtiyor ancak uygulama ve eylem olmadan kadük kalacağı yorumunu yapıyor. Hatırlanacağı üzere bilim insanları halihazırdaki ülke eylemlerinin ve hedeflerinin Paris Anlaşması hedeflerine ulaşılması için oldukça yetersiz olduğu bulgularını ısrarla paylaşıyorlar.

BM İnsan Hakları Konsey kararının bir diğer önemi, kadınların iklim politika yapım sürecine eşit şekilde katılmasının gerekliliğini kabul ediyor olmasında yatıyor. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Toplumsal Cinsiyet Eylem Planı ve Kadınlara Yönelik Ayrımcılığın Sona Erdirilmesi BM Komitesi (CEDAW) bünyesinde yakın zamanda alınan benzer kararlar konunun önemine işaret ediyor.