COP28’e başkanlık edecek olan BAE devleti petrol şirketi de “tutarsız” azaltma hedefleriyle suçlanıyor
Aralık ayında COP28 BM iklim zirvesini yönetecek olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), güçlü sera gazı metan emisyonlarını neredeyse on yıldır BM’ye bildiremedi. Devlet petrol şirketi Adnoc, CEO’su Sultan Al Jaber’ın tartışmalı bir şekilde iklim zirvesinin başkanlığını yapacağı ve şirketin mevcut seviyeden çok daha yüksek bir metan sızıntı hedefi belirlediği bir durumda. Adnoc halihazırda ulaştığını iddia ettiği seviyenin çok üzerinde bir hedefi belirledi. Al Jaber, geçtiğimiz günlerde ülkeleri ve şirketleri iklim kriziyle mücadelede küresel eylemin yetersizliği konusunda “acımasızca dürüst” olmaya çağırdı.
Al Jaber, aşırı hava koşullarının dünya genelinde hayatlara zarar verdiği bir ortamda, son derece ihtiyaç duyulan iklim eylemini gerçekleştirmek için COP28’de önde gelen ülkelerle birlikte görevlendirildi. Jaber, daha önce desteklendiği ABD ve AB tarafından da istifa çağrılarıyla da karşı karşıya kaldı.
Eleştirmenler, BAE’nin bilimsel tavsiyelere rağmen planlanan büyük petrol ve gaz üretimini genişletme planının “liderliğin tersini” gösterdiğini ve Al Jaber’in güvenirliğini zayıflattığını söylüyor.
Metan, küresel ısınmanın yaklaşık dörtte birinden sorumludur ve fosil yakıt çıkarma faaliyetlerinde çıkan metan sızıntıları emisyonların önemli kaynaklarından. Bu emisyonları azaltmak, sıcaklık artışını yavaşlatmanın hızlı ve düşük maliyetli bir yoludur.
BM’nin iklim kurumu, 2014’ten bu yana ülkelerden her iki yılda bir metan emisyonlarını bildirmelerini istedi. BAE, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Umman da dahil olmak üzere diğer Orta Doğu petrol devletlerinin aksine herhangi bir rapor sunmadı.
Temmuz ayında Al Jaber, ülkeleri BM’ye sunacakları başka bir gönderide bulunmaya ve ulusal olarak belirlenmiş katkılar adı verilen iklim eylem planlarını güncellemeye çağırdı.
Petrol ve gaz üretiminden kaynaklanan metan emisyonlarının kesilmesi, iklim eyleminin hayati bir parçası olarak görülüyor ve Adnoc, Ekim 2022’de 2025’e kadar sızıntıları üretilen gazın %0.15’in altına indirmeyi hedeflediğini duyurdu.
Bununla birlikte, BAE veliaht prensi Khaled bin Mohamed bin Zayed’in başkanlık ettiği bir Adnoc yönetim kurulu toplantısından sonra açıklanan şirketin 2022 emisyon düzeyi tahmini %0,07 idi.
Bilim insanlarının yakın zamanda Harvard Üniversitesi’nde yayınlanan bir uydu analizine göre, %0,15 metan hedefi, Katar (%0,06) ve Suudi Arabistan’ın (%0,14) 2019’da ulaştığı seviyeden de daha yüksek.
Çalışma, BAE’nin 2019’daki metan sızıntılarını %3,3 olarak tahmin etti ve “BAE ve diğer ülkelerdeki bu yüksek değerler, kasıtlı havalandırma ve sızdıran altyapıyı işaret ediyor” dedi.
Adnoc, 2021’de petrol çıkarma faaliyeti ve gaz operasyonlarından kaynaklanan toplam metan emisyonlarının 38.000 ton olduğunu bildirdi. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre bu, BAE’nin bu tür operasyonlardan kaynaklanan toplam metan emisyonlarının %3’ünü temsil ediyor. Bu, Adnoc’un BAE’deki tüm petrol çıkarma faaliyetlerinden ve gazın %62’sinden sorumlu olduğunu gösteren verilerle çelişkili görünüyor.
Temmuz ayında Adnoc, 2050’den 2045’e kadar genel “net sıfır” emisyon hedefini öne sürdü. Ancak bu, kapsam 1 ve 2 emisyonları olarak adlandırılan arama ve üretim tesislerinin işletilmesinden kaynaklanan emisyonları içeriyor ve bu geniş kapsamı içermiyor. Kapsam 3 ise sattığı petrol ve gazın yanmasından kaynaklanan emisyonları temsil ediyor.
Yakın tarihli bir tahmin, Adnoc’un operasyonel emisyonlarının toplam emisyonlarının yalnızca %7’si olduğunu ortaya koydu. Enerji danışmanlığı ajansı Wood Mackenzie’ye göre, diğer on petrol şirketi tüm emisyonları içeren net sıfır taahhüdünde bulundu. Al Jaber Temmuz ayında şunları söyledi: “Kapsam 1, 2, 3 dahil olmak üzere her yerde tüm emisyonlara saldırmamız gerekiyor.”
Leave it in the Ground Iniative araştırmacısı Kjell Kühne şunları söyledi: “BAE bu yıl iklim konusunda dünyaya liderlik etmek istiyor ve burada metan bir turnusol kağıdı. Yeni fosil gazı projeleri inşa etmek, tutarsız hedefler belirlemek ve metan emisyonlarını düzgün bir şekilde rapor etmemek, Abu Dabi’nin liderlikten tamamen farklı bir yol izlediğini gösteren üç yol.
“En büyük liderlik başarısızlığı, kapsam 3 emisyonlarında. Daha fazla fosil yakıtla iklimi kurtaramayacağımız gerçeğini dünyanın en iyi halkla ilişkiler yöntemleri bile saklayamaz. Bu noktada gelecek vadeden bir liderden sözler değil, eylemler isteniyor.”
İngiltere’deki Enerji ve İklim İstihbarat Birimi’nden Gareth Redmond-King şunları söyledi: “Liderlik, COP başkanlığının zorlu ve zahmetli işinin özüdür. Kimse ev sahibi ülkenin mükemmel olmasını beklemiyor, ancak liderlik, hem hedefler hem de başarı açısından belli bir inandırıcılığı gerektiriyor.”
Redmond-King sözlerine şöyle devam etti: “Dolayısıyla, Dr Al Jaber’in liderlik rolü – diğerlerini hedef ve başarı konusunda daha ileri gitmeye teşvik etmek – BAE’nin neredeyse on yıldır kendi metan emisyonları hakkında raporları sunmamış olması bile daha da zor hale getirdi. COP28′in başkanı olarak rolünün, devlete ait petrol ve gaz şirketinin CEO’su olarak üstlendiği rolle bağdaşmadığı yönündeki suçlamaları çürütebilecek bir şey kesinlikle yapmıyor.”
Adnoc sözcüsü, “2022 üretime dönük kapsam 1 ve 2 emisyon verilerimiz, Adnoc’un dünyadaki en az karbon yoğun üreticilerden biri olduğunu onayladı. İş birliği ve yenilik, kapsam 3 emisyonlarını ele almanın anahtarı olacak ve müşterilerimizin yeni enerjilere geçişlerine yardımcı olmak için onlarla birlikte çalışıyoruz. Adnoc’ta 2030 yılına kadar sıfır metan emisyonuna ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.
Şirket, 2025 yılına kadar %0,15’lik hedefin çok altında bir seviyeyi sunmayı planladığını söyledi ve ekledi: “Dünya lideri bir metan yoğunluğu hedefi, sunmayı amaçladığımız gerçek (düşük) yoğunlukla karıştırılmamalıdır, çünkü bunu mümkün olan en düşük seviyeye indirmeye kararlıyız.”
COP28’in medya ofisi yorum talebine yanıt gelmedi. Aynı zamanda BAE yenilenebilir enerji grubu Masdar’ın da başkanı olan Al Jaber, Temmuz ayında Guardian’a, “Fosil yakıtları aşamalı olarak azaltmak kaçınılmaz ve zorunludur. Ama yeni enerji sistemini kurmadan önce dünyanın mevcut enerji sisteminden bağlantısını kesemezsiniz” derken, fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulması için bir zaman çizelgesi belirtmedi.
COP28 medya ofisi, yorum talebine cevap vermedi. Aynı zamanda UAE yenilenebilir enerji grubu Masdar’ın da başkanı olan Al Jaber, Temmuz ayında The Guardian’a şunları söyledi: “Fosil yakıtları azaltmak kaçınılmazdır ve zorunludur – bu gerçekleşecek. [Ancak] yeni enerji sistemini oluşturmadan önce dünyayı mevcut enerji sisteminden çekemezsiniz.” Ancak fosil yakıtların azaltılma süresini belirtmedi.
Politico’nun yakın zamanda bildirdiğine göre Masdar, “BAE, Dr Al Jaber ve COP28’in bağımsız, üçüncü taraf destekçileri ve destekçileri” olarak hareket edecek “siyasi açıdan etkili bireyler” aramayı içeren yeni bir halkla ilişkiler şirketi kiraladı.
BAE, son zamanlarda ulusal iklim taahhütlerinin hedefini artırdı. Ancak taahhüt, BAE’nin karbon emisyonlarının 2030’a kadar artmasına izin verecek ve bağımsız İklim Eylemi İzleyici konsorsiyumu BAE’nin planlarını “yetersiz” olarak değerlendirdi.
The Guardian, Haziran ayında Adnoc’un COP28 iklim zirvesi ofisinden gelen e-postaları okuyabildiğini açıkladı.
The Guardian, BAE’nin COP28’e ev sahipliği yapmasını destekleyen ve savunan bir sosyal medya hesabı ordusu hakkında da haber yaptı. Mayıs ayında Al Jaber, ekibinin üyeleri Wikipedia sayfalarını düzenledikten sonra imajını “yeşile boyamaya” çalışmakla suçlandı.
Oil Change International’dan David Tong şunları söyledi: “Bir petrol yöneticisinin, kendi şirketi petrol ve gaz üretimini artırmakla meşgulken ülkeleri petrol ve doğalgazı kademeli olarak kısmaya ikna etmesi pek olası görünmüyor. BAE’nin kredibilite kriziyle yüzleşmesinin en iyi yolu, COP28’in kapsamlı, hızlı, adil, fosil yakıtın aşamalı olarak kaldırılmasını gerektiren kapsamlı bir enerji dönüşüm paketini benimsemesini sağlamaktır.”
