BM Çölleşme Müzakereleri Suudi Arabistan’da Başladı

Kuraklık, arazi bozulumu ve sürdürülebilir tarımsal gıda sistemleri gibi birçok konunun ele alınacağı COP16, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da başladı. Türkiye de zirvede Çölleşme ile Mücadele Ulusal Strateji ve Eylem Planı’nı açıklayacak.

Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) 16. Taraflar Konferansı (COP16) Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bugün başladı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, 13 Aralık’a kadar devam edecek toplantıyı, toprakları korumak, onarmak ve kuraklığa tepki vermek için “önemli bir an” olarak nitelendirdi.

Aktivistler, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan’ı, geçen ay Azerbaycan’da düzenlenen COP29 iklim müzakerelerinde fosil yakıtlardan uzaklaşma yönündeki çağrıları yumuşatmaya çalışmakla suçladı. Ancak gezegendeki en büyük çöllerden birine ev sahipliği yapan Körfez Krallığı için çölleşme konusu oldukça önemli.

Suudi Arabistan Çevre Bakan Yardımcısı Osama Faqeeha, “Biz bir çöl ülkesiyiz. Arazi bozulmasının en sert biçimi olan çölleşmeye maruz kalıyoruz. Topraklarımız kurak. Çok az yağış alıyoruz ve bu gerçekle yüzyıllardır karşı karşıyayız” dedi.

Arazinin bozulması ekosistemlerin bozulmasına yol açarken, tarım da bundan etkileniyor. Bu da gıda kıtlığına ve göçün artmasına neden oluyor.

UNCCD’nin 2022’de Fildişi Sahili’nde gerçekleştirilen son toplantısında Taraflar, “2030 yılına kadar 1 milyar hektar arazinin restorasyonunun hızlandırılması” taahhüdünü vermişti.

Ancak 196 ülkeyi ve Avrupa Birliği’ni bir araya getiren çölleşme konferansı, artan kuraklıklar da dahil olmak üzere krizlerle mücadele etmek için artık on yılın sonuna kadar 1,5 milyar hektarın onarılması gerektiğini söylüyor.

Suudi Arabistan, herhangi bir zaman çizelgesi belirtmeden yaklaşık 40 milyon hektar araziyi restore etmeyi hedefliyor ancak Riyad’ın 2030 yılına kadar “birkaç milyon hektarı” restore etmesinin beklendiği bildiriliyor.

Suudi Arabistan’da, yasadışı ağaç kesiminin yasaklanması ve ülkedeki milli park sayısının 19’dan 500’ün üzerine çıkarılması gibi önlemler ile şimdiye kadar 240 bin hektar kurtarıldı. Araziyi iyileştirmenin diğer yolları arasında ağaç dikmek, ürün rotasyonu, otlatmayı yönetmek ve sulak alanları eski haline getirmek gibi önlemler yer alıyor.

Türkiye Çölleşme ile Mücadele Planını Açıklayacak

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen çalışmalarla COP16’da, iklim değişikliği, çölleşme, erozyon ve kuraklıkla mücadelede küresel işbirliklerine katkı sunulması hedefliyor.

Bakan Murat Kurum da, COP16’da Türkiye’nin Çölleşme ile Mücadele Ulusal Strateji ve Eylem Planı’nı (ÇMUSEP) açıklayacak. Kurum, ayrıca iklim değişikliğiyle mücadele ve çevre alanında işbirliği çalışmaları için ikili görüşmeler de yapacak. COP16’daki Türkiye Pavilyonu’nda, çölleşme, kuraklık ve sürdürülebilir tarım başta olmak üzere birçok panel ve etkinlik düzenlenecek.

COP29 iklim müzakereleri zorlukla elde edilen 300 milyar dolarlık bir iklim finansmanı anlaşmasıyla sonuçlandı, ancak iklim felaketlerinin kötüleşmesi riski en fazla olan yoksul ülkeler bunu aşağılayıcı derecede düşük bir rakam olarak değerlendirdi.

UNCCD Genel Sekreteri İbrahim Thiaw, COP16’nın arazi restorasyonunu hızlandıracak ve kuraklığa karşı “proaktif” bir yaklaşım geliştirecek bir anlaşmayla sonuçlanacağını umduğunu söyledi: “Halihazırda topraklarımızın %40’ını kaybettik.  Küresel güvenlik gerçekten tehlikede ve bunu sadece Afrika’da veya Orta Doğu’da değil, dünyanın her yerinde görüyorsunuz.”

13 Aralık’a kadar sürecek olan Riyad görüşmelerine katılmak için aralarında “100’e yakın” bakanın da bulunduğu binlerce delege kayıt yaptırdı.

Suudi Arabistan’ın devlete ait petrol devi Aramco’nun göz kamaştıran kârlarıyla sonuçlanan yüksek petrol üretimi, rutin olarak iklim aktivistlerinin öfkesini çekiyor.

Ülkenin fiili hükümdarı Veliaht Prens Muhammed bin Salman, turistleri ve yatırımcıları cezbetmeyi amaçlayan sosyal reformları sürdürürken, bir yandan da ülkesindeki vatandaşlarına yönelik baskıyı artırdığı için yoğun bir şekilde eleştiriliyor..

COP16’nın, BM tarafından organize edilen bir etkinlik olması nedeniyle zirveye kampanyacılar da dahil olmak üzere sivil toplum aktörleri katılabilecek, ancak krallıkta nadir görülen protestolara izin verilip verilmeyeceği belli değil.