Azerbaycan İklim Fonu Kuruyor: Fosil Yakıt Üreticilerinden Destek Bekliyor

COP29 iklim zirvesine ev sahipliği yapacak Azerbaycan, gelişmekte olan ülkelerin güçlendirilmiş ulusal iklim hedeflerini desteklemek için 1 milyar doları harekete geçirmeyi amaçlayan yeni bir iklim fonu başlatacağını duyurdu.

İklim zirvesinin ev sahibi, başkent Bakü’de yer alacak ve çok uluslu bir hissedarlar kurulu tarafından denetlenecek yeni fonun, 10 fosil yakıt üreticisi ülkenin yanı sıra petrol ve gaz şirketlerinin katkılarıyla aktifleştirilmesini umuyor.

Azerbaycan başlangıçta iklim değişikliğiyle mücadele için fon toplamak amacıyla fosil yakıt üretimine vergi getirilmesini istemişti ancak bazı ülkelerin direnişiyle karşılaştıktan sonra rotasını değiştirdi.

COP29 Başkanı Muhtar Babayev, “Doğal kaynaklar açısından zengin ülkeler, iklim değişikliğiyle mücadelede ön saflarda yer almalı. Hedefleri artırmak ve eyleme geçmek için COP29 planını gerçekleştirebilmemiz için bağışçıları bize katılmaya çağırıyoruz” dedi.

Finansman konusu, Kasım ayında Bakü’de yapılacak COP29 iklim müzakerelerinin ana konusu olacak. Ülkeler, zengin ulusların 2025’ten itibaren her yıl daha yoksul ülkelere aktaracağı iklim finansmanı için yeni bir küresel hedef üzerinde anlaşmaya çalışacak.

Babayev, Cuma günkü basın toplantısında hangi donör ülke veya şirketlerle temasa geçildiğini söylemedi ancak Azerbaycan’ın ilk katkı veren ülkelerden biri olacağını ifade etti.

Fon, donörlerden yıllık katkı alacak ve yatırımlardan elde edilen gelirlerin %20’sini, en savunmasız ülkelerin iklim felaketlerine yanıt vermesine yardımcı olacak Hızlı Müdahale Finansman Tesisine ayıracak.

Azeri yetkililer, fonun çok taraflı kalkınma bankalarından ve diğer küresel tesislerden daha çevik olacağını, çünkü hissedarların hangi projelere yatırım yapacaklarına doğrudan karar vereceğini söyledi.

Önümüzdeki haftalarda Azerbaycan, potansiyel bağışçıların ne kadar katkıda bulunacaklarına karar vermeleri için bir formül ve gelişmekte olan ülkelerin fona nasıl erişebileceklerine ilişkin bir süreç başlatmak üzere ekonomistlerden ve diğer uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu kuracak .

Yetkililer gazetecilere, ülkelerin gelecek yıl BM’ye sunmaları gereken ve NDC olarak bilinen yeni ulusal iklim planlarının, Paris Anlaşması’nın küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlandırma hedefiyle uyumlu olması gerektiğini söyledi ancak bazı fosil yakıt projelerinin finansmanını da göz ardı etmedi.