Yeni petrol kuyuları ve gaz rezervlerinin açılmasına yönelik yatırımlar, Net Sıfır Bankacılık İttifakı’na katıldıktan sonraki bir yıl içinde yapıldı.
Yeni verilere göre, HSBC, Barclays ve BNP Paribas liderliğindeki Avrupa’nın en büyük bankaları, net sıfır karbon emisyonu hedefleme vaadinden bu yana, bir yıldan az bir sürede üretimi arttıran petrol ve gaz şirketlerine 33 milyar dolar sağladı.
Raporda, büyük bankaların fonlarıyla desteklenen yeni petrol kuyuları açma ve gaz rezervlerini kullanma yatırımlarının uluslararası anlaşmalara verilen taahhütlerle çeliştiği belirtildi. Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi hızlandırma çabalarını baltaladığı da eklendi.
Bankalar, fosil yakıtlardan uzaklaşmada önemli bir rolleri olduğunu kabul ettiler ve geçtiğimiz Nisan ayında birçoğu, karbon emisyonlarını azaltmak için hedefler belirlemelerini gerektiren Birleşmiş Milletler destekli Net-Sıfır Bankacılık İttifakı’na (NZBA) imza attılar.
Bununla birlikte, ShareAction kampanya grubu tarafından yapılan analiz, emisyonları azaltmak için imza atan 25 bankanın, büyük petrol ve gaz operasyonlarını büyütme planı olan 50 şirkete, 33 milyar dolar kredi ve diğer finansmanları sağladığını gösterdi. Petrol şirketleri arasında, hissedarlardan emisyonları kısmak için gelen taleplere karşı koyan Amerikan ExxonMobil, devlete ait petrol şirketi Saudi Aramco ve son aylarda gaz fiyatlarındaki artışlardan büyük kâr elde eden Shell ve BP yer alıyor.
2016’dan bu yana, Avrupa bankaları 406 milyar dolar değerinde finansman sağladı.
İklim bilimcileri ve ekonomistler, petrol ve gaz üretiminin genişlemesini durdurmanın, iklim krizinin ana itici gücü olan küresel karbon emisyonlarını azaltmada hayati önem taşıdığı konusunda uyardılar. Geçen Mayıs’ta Uluslararası Enerji Ajansı, 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşmak ve küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derece sınırlamak için hiçbir yeni petrol ve gaz sahasından yararlanılmaması gerektiğini söyledi.
Yatırım camiasında, petrol ve gaz varlıklarının finansal olarak zarar verici yatırımlar olabileceği konusunda artan bir fikir birliği mevcut. Ancak eleştirileri görmezden gelmek isteyenler için de birçok kârlı fırsat olması ihtimaller dahilinde.
Finansmanın Yarısından Fazlası 4 Bankadan Geldi
ShareAction’ın kıdemli araştırma müdürü Xavier Lerin, “Petrol ve gaz talebi 1,5 derece senaryolarına göre düşerse, fiyatlar düşer ve varlıklar çıkmaza girer. Öte yandan, ilgili talep küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlayacak kadar düşmezse, ekonomi, iklimin ciddi fiziksel etkilerinden zarar görecek. Her iki durumda da enerji şirketleri, bankalar ve yatırımcıları için değer yok edilecek.”
Net sıfır anlaşmasından bu yana finansmanın yarısından fazlası (19 milyar dolar) ittifakın dört kurucusundan geldi. Bunlar Londra merkezli HSBC ve Barclays, Fransa’da BNP Paribas ve Almanya’da Deutsche Bank’tı.
HSBC, Barclays ve BNP Paribas da 2016’dan beri sırasıyla 59 milyar dolar, 48 milyar dolar ve 46 milyar dolar ile bu şirketlere en fazla finansmanı sağladı.
Birleşmiş Milletler merkezli NZBA sekreterliği sözcüsü, Nisan 2021’de ittifaka katılan üyelerin, 2030 hedefleri ile 2022 sonbaharında petrol ve gaz şirketleri de dahil olmak üzere en büyük kirleticilere odaklanacaklarını söyledi. Sözcü, hedeflerin “bilim temelli inandırıcı iklim senaryoları tarafından belirtildiği gibi, 1,5 dereceyi amaçlayan geçiş yollarıyla uyumlu olması” gerektiğini söyledi.
HSBC sözcüsü, bankanın 22 Şubat’ta petrol, gaz ve enerji şirketleri için bilime dayalı hedefleri yayımlayacağını söyledi ve ekledi: “Gelişen bir düşük karbon ekonomisine geçiş sağlamak için müşterilerimizle birlikte çalışmaya kararlıyız.”
Bir BNP Paribas sözcüsü, “modellerini değiştirmeye büyük ölçüde bağlı olan Avrupa enerji şirketlerini finanse ettiğini, yenilenebilir enerji ve diğer dönüştürücü çözümleri geliştirerek geçişi hızlandıracaklarını” ifade etti.
