Avrupa Komsiyonu, Daha Yeşil ve Temiz Ekonomi İçin Finansman Eylem Planını Açıkladı

Avrupa Komisyonu gerçekleştirdiği bir basın konferansı ile Avrupa Birliği’nin iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma gündemini destekleyecek finansal sistemin temellerine dair yeni eylem planını açıkladı. Plan, AB’nin iklim değişikliği ile mücadelede yeni çerçeve olan Paris Anlaşması bağlamındaki hedeflerini destekleyici prensiplerin yanı sıra ilgili yatırım ve teşvikleri için gerekli olan sermayenin hareketlendirilmesi ve yönlendirilmesi için tedbirler içeriyor.

Avrupa Komisyonu tarafından 8 Mart 2018’de yapılan basın açıklamasında gezegenimizi karşı karşıya bıraktığımız iklim değişikliği, yoğun kaynak tüketimi ve ilgili çevresel problemlerin çözümü için her alanda acil eyleme ihtiyaç duyulduğu; bu eylemlerin de ek yatırım ihtiyaçları getirdiği belirtildi. Bu çerçevede AB’nin çözüm adına benimsediği politika ve eylem paketlerinin her yıl en az 180 milyar euro’luk bir yatırım gerektirdiği vurgulanırken, AB’nin 2030 sera gazı azaltım hedeflerine ulaşabilmesi için finans ve ekonomi genelinde bir takım yeni prensipler, kurallar ve tedbirlerin benimsenmesinin artık elzem olduğu açıklandı.

Komisyon, etkinlikte Avrupa Birliği’nin iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma gündemini destekleyecek finansal sistemin temellerine dair yeni eylem planını açıkladı. Plan, AB’nin iklim değişikliği ile mücadelede yeni çerçeve olan Paris Anlaşması bağlamındaki hedeflerini destekleyici prensiplerin yanı sıra ilgili yatırım ve teşvikleri için gerekli olan sermayenin hareketlendirilmesi ve yönlendirilmesi için tedbirler içeriyor. “Daha yeşil” ve temiz ekonomi amacı göz önüne alınarak hazırlanan eylem planı aynı zamanda Avrupa Komisyonu Sermaye Piyasaları Birliği’nin (CMU) ilgili çabalarını da destekleyici şekilde tasarlandı. Bu yeni eylem planı, hatırlanacağı üzere yakın zamanda yayımlanan Avrupa Komisyonu Sürdürülebilir Finans Üst Düzey Uzman Grubu raporunu da temel alıyor. Avrupa Komisyonu’na sunulan bu raporda, bireysel ve kurumsal yatırımcıların sürdürülebilirlik konusunda yapması gerekenler başta olmak üzere birçok yeni öneriler bulunuyordu. Eylem planının, AB Çok Yıllık Finansal Çerçevesi (MFF) kapsamında iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilirliğin önceliklendirilmesi için ek bir baskı unsuru oluşturması bekleniyor.

“Avrupa Stratejik Yatırımlar Fonu (EFSI) kapsamındaki tüm yatırımların bundan böyle en az %40’ı AB’nin Paris Anlaşması hedeflerine ulaşması doğrultusunda yapılacak.”

Komisyon Başka Yardımcısı Frans Timmermans, “Daha sürdürülebilir, yeşil ve temiz bir ekonomiye geçiş ekonomi, istihdam, halk sağlığı ve tabii ki gezegenimiz için oldukça isabetli bir amaç” şeklinde konuşarak, “Bugün, finansal sistemimizin bu amaç doğrultusunda çalışacağından emin olmak için tedbirler almış bulunuyoruz” diye ekledi. Avrupa Komisyonu Sermaye Piyasaları Birliği’nin finansal istikrardan sorumlu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis ise Avrupa Komisyonu Sürdürülebilir Finans Üst Düzey Uzman Grubu çalışmalarından ilham aldıklarını belirtti. AB’nin İstihdam, Ekonomik Büyüme, Yatırım ve Rekabetçilikten sorumlu Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen AB’nin halihazırda sosyal altyapılar ve kaynak verimliliğine yatırım konusunda liderliğine dikkat çekerek altyapı yatırımlarının önemine değindi. Avrupa Stratejik Yatırımlar Fonu (EFSI) kapsamındaki tüm yatırımların bundan böyle en az %40’ının Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmaları doğrultusunda yapılacağını belirtti.

Yeni eylem planının yatırımcılar için düşük karbon ekonomisine geçiş, kaynak verimli ve döngüsel bir ekonomine giden yolda doğru yatırım sinyalleri vereceği düşünülüyor. AB İklim ve Enerji Eylemi Komisyoneri Miguel Arias Cañete, Paris Anlaşması’nın devasa bir yatırım fırsatı olduğuna dikkat çekerken, bu imkanın gerçekliğe dönüştürülmesinin asıl mücadele alanı olduğunu savunuyor. Cañete bu eylem planı ile beraber AB’nin bu mücadele alanında yatırımcılara somut bir yön ve destek sunduklarını belirtti.

Sürdürülebilir Büyüme için Finansman Eylem Planı’nın Ana Bileşenleri Neler?

Yaklaşık bir yıl önce Avrupa Komisyonu Sürdürülebilir Finans Üst Düzey Uzman Grubu düşük karbon ekonomisine geçişte finans sektörüne bir takım önerilerde bulunmuştu. Avrupa Komisyonu, grubun nihai raporundan hareketle AB’nin sürdürülebilir büyüme için finansman eylem planını hazırladı ve finansal sistemin tüm aktörlerin rolleri yeniden düşünüldü. Eylem planında, sürdürülebilir finansman bağlamında neyin sürdürülenilir olduğunun tanımlanması ve yatırımların en fazla etkiyi yapabilecekleri alanların belirlenmesi için yeni ve ortak bir dil (taksonomi) oluşturulması gerektiği vurgulanıyor.

Planda aynı zamanda yeşil finansal ürünler için AB etiketlerinin yaratılması gerekliliği vurgulanıyor. Yatırımcıların bildirim yükümlülüklerinin sürdürülebilirlik ve iklim riskleri lensinden yeniden ele alındığı belgede, yatırımcılar ve sigorta şirketlerinin müşterilerine seçimleriyle ilişkili sürdürülebilirlik etkilerine dair detaylı bilgiler vermeleri zorunlu hale geleceğinden bahsediliyor. Yeni plana göre, özellikle bankaların sermaye yeterliliklerinin sürdürülebilirlik çerçevesinden değerlendirilerek yeniden kalibre edilme olanakları araştırılacak. Kurumsal raporlama konusunda, Finansal İstikrar Kurulu’nun İklim Bağlantılı Finansal Bildirimler (TCDF) önerileri doğrultusunda yeni tedbirlerin alınacağı da vurgulanan noktalar arasında (Şekil 1).

Şekil 1. Sürdürülebilir Büyüme için Finansman Eylem Planı özet şeması (Kaynak: Avrupa Komisyonu, Çeviri: Arif Cem Gündoğan)

Avrupa Komisyonu 22 Mart 2018’de yeni eylem planının tartışmaya açılacağı yüksek seviyeli bir etkinlik düzenleyecek.