Aşırı Sıcak Havalar İnsan Beynine Zarar Veriyor

Aşırı sıcak havaların beyinde olumsuz etkilere neden olduğunu belirten uzmanlar, bu etkilerin diğer organlara nazaran daha hızlı ve geri dönüşsüz olabileceğine dikkat çekiyor.

İnsan sağlığını etkileyen aşırı sıcak havalar iklim değişikliğinin sonuçlarından biri.

AA’nın haberine göre Beyin Sağlığı ve Hasta Derneği (BEYİNDER) Onursal Başkanı Prof. Dr. Ahmet Taşkın Duman; iklim değişikliğinin insan beynine etkilerine ilişkin olarak havanın yapısı, kullanılabilir su miktarı, suyun özellikleri, tarımsal üretimin etkilenmesi, diğer çevresel varlıkların kalitesinin bozulması gibi sonuçların olumsuz etkilere yol açtığını belirtti.

İklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki dolaylı etkilerinden söz eden Duman, son zamanlarda yoğunlaşan araştırmaların, iklimsel değişimlerin canlı dokuları doğrudan etkileyerek ortaya çıkardığı olumsuz etkilerin ayrıntılı şekilde ortaya konduğunu dile getirdi.

Sıcaklık Artışıyla Birlikte Zihinsel Sağlık Problemleri de Artıyor

Duman, “Kişilerin inme geçirme riskinin gün içi sıcaklık farkının fazla olduğu zamanlarda daha yüksek olduğunu Türkiye’de yaptığımız bir çalışmayla belirledik. Aşırı sıcaklık artışı, zihinsel performansı ve hafızayı da olumsuz etkilemektedir. ABD’de yapılan bir araştırma sonucunda beyin kanaması riskinin barometrik basınç değişimlerinden etkilendiği ifade edilmiştir. 2 milyon kadar kişinin verilerinin analiz edilmesi sonucunda, sıcaklık artışı ile zihinsel sağlık problemlerinde de artış olduğu rapor edilmiştir. Aşırı düzeydeki iklimsel olaylar ile akut travmatik stres bozukluğu, suç davranışı ve uyku bozukluklarının arttığı belirlenmiştir” dedi.

“İklim Değişikliği Küresel Bir Tehdit Haline Geldi”

Duman, günümüzde küresel ısınma, yağış düzenlerindeki değişiklikler ve aşırı hava olaylarında artışla kendini gösteren iklim değişikliğinin küresel bir tehdit haline geldiğini vurguladı. Özellikle artan sıcaklık-azalan yağış dengesinin yaşamsal riskler oluşturduğu uyarısında bulunan Duman; ısı değişimlerinin birçok farklı mekanizmayla beyinde işlevsel bozukluğa yol açtığını, sıcaklıklardaki aşırı artışların beyinde kan akımının azalmasına neden olduğunu, ısı stresinin beyin-omurilik sıvısının yapısını bozduğunu ve beynin enerji mekanizmasının işleyişinin de yüksek ısıdan olumsuz etkilendiğini ifade etti.

“Isı Stresi, Bilişsel Bozukluğa Neden Oluyor”

BEYİNDER Başkanı Prof. Dr. Derya Uludüz de, vücudun sağlıklı bir sıcaklığı korumak için kendini yeterince soğutamadığında ısı stresi meydana geldiğini, bunun da bilişsel bozukluğa neden olduğunu, sıcak havalarda pek çok insanın kendini sinirli hissettiğini ve aşırı sıcaklığın zihinsel sağlığı olumsuz etkilediğini belirtti.

Uludüz şunları söyledi: “Yüksek sıcaklıklarda, kan-beyin bariyeri bozulmaya başlar. Böylece beyinde istenmeyen proteinler ve iyonlar birikerek iltihaplanmaya neden olur ve normal işleyişi bozar. Ayrıca, vücut çok ısınırsa hem cilde kan akışı hem de terleme durabilir, bu durumda vücut ısısı yükselir ve beyin hücreleri geri dönüşü olmayan hasar görür.”

Küresel ısınmadan yaşlıların yanı sıra çocukların ve ergenlerin de olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Uludüz, “Çocuklar küçük yetişkinler değildir. En fazla risk altında olanlar, park etmiş araçlardaki küçük çocuklar ve yılın en sıcak günlerinde spor yapan ergenlerdir” dedi.

Beyin Aşırı Isıya Maruz Kalınca Ölüm Gerçekleşebiliyor

Medipol Sefaköy Üniversite Hastanesi Nöroloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Nicer Korkut Bıçak ise küresel ısınmanın beyne etkilerinin ciddi boyutlara ulaşabileceğini belirtti. Bıçak şu bilgileri aktardı: “Diğer organlarda olduğu gibi beyin de aşırı ısıya maruz bırakıldığı zaman etkilenir. Ancak beyin dokusu bu tip iskemik durumlara diğer organlara nazaran daha hızlı ve geri dönüşsüz tepkiler verebilir. Kan-beyin bariyerinin bozulması zararlı toksinlerin beyne sızmasını ve zararlı toksinlerin beyne geçişine izin vererek nörotoksisiteyi; sistemik enflamasyon ise beyin damarlarındaki pıhtılaşma eğilimini artırır. Bu durumun beyindeki etkileri sıcak çarpması, migren atak sıklığının artması, dikkat ve konsantraston güçlüğü gibi daha hafif etkiler olabileceği gibi ısının ciddi boyutlara ulaştığı durumlarda inme riskinde artış, koma durumları, tekrarlayan ve durdurulamayan nöbetler hatta ölüm gerçekleşebilir.”