Uluslararası Ticaret Odası ((International Chamber of Commerce – ICC) tarafından hazırlatılan yeni bir rapora göre aşırı hava olayları son 10 yılda dünyaya 2 trilyon dolara mâl oldu. En büyük ekonomik kaybın ABD’de yaşandığını açıklayan rapora, yoksul ülkelerin kayıplarına yönelik eksik kaldığı eleştirisi de geldi…
Yeni bir rapor, son 10 yıl içinde aşırı hava olaylarının dünyaya 2 trilyon dolara mâl olduğunu ortaya koydu. Söz konusu rapor, tam da Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de devam eden COP29 iklim zirvesi için toplanan müzakerecilerin finansal yardımlar konusunda gergin geçen bir mücadele içinde oldukları bir dönemde yayımlandı.
Rapor kapsamında, bir anda evleri yutan hızlı gelişen sellerden, yıllarca devam ederek tarım alanlarını mahveden kuraklıklara kadar çeşitlilik gösteren 4 bin kadar aşırı hava olayı analiz edildi. Bu felaketler nedeniyle son 2 yıl içinde ekonomik zararların 451 milyar dolara ulaştığı belirlendi.
Bu miktarlar, aşırı hava olaylarının tam maliyetini yansıtırken, bilim insanları bu miktarın ne kadarının iklim değişikliğiyle bağlantılı olduğunu tam olarak ortaya koyamıyor. Bu maliyet hesabı, dünya liderlerinin zengin ülkelerin, yoksul ülkelere iklim değişikliğiyle mücadele, daha sıcak bir dünyaya uyum sağlama ve giderek şiddetlenen hava olaylarının yol açtığı zararlarla başa çıkma konusunda ne kadar ödeme yapması gerektiği üzerine tartıştığı bir döneme denk geldi.
İklim Değişikliği Geleceğin Değil, Şimdinin Sorunu
Uluslararası Ticaret Odası (International Chamber of Commerce – ICC) Genel Sekreteri John Denton, raporu talep eden kuruluş olarak şunları söyledi:
“Son 10 yıldan elde edilen veriler, iklim değişikliğinin gelecekte bir zamanda bir sorun haline geleceği kanısının yanlış olduğunu açık bir şekilde gösteriyor. Aşırı hava olaylarından kaynaklanan büyük üretkenlik kayıpları, gerçek ekonomi tarafından burada ve şimdi hissediliyor.”
Raporda, 2014 ile 2023 yılları arasında aşırı hava olaylarının maliyetlerinde kademeli bir artış olduğu, 2017’de ise aktif bir kasırga sezonunun Kuzey Amerika’yı vurmasıyla büyük bir artış yaşandığı belirtildi. ABD, 10 yıllık dönemde 935 milyar dolarla en büyük ekonomik kaybı yaşayan ülke olurken, ardından 268 milyar dolarla Çin ve 112 milyar dolarla da Hindistan sıralandı. Almanya, Avustralya, Fransa ve Brezilya da listede ilk 10’a giren ülkeler arasında oldu.
Kişi başı maliyetler hesaplandığında ise Saint Martin ve Bahamalar gibi küçük ada devletleri en büyük kayıpları yaşayan bölgeler oldu. Dünya daha zengin hale geldikçe, insanlar felakete yatkın bölgelere yerleştikçe ve fosil yakıt kirliliği gezegeni ısıttıkça, hükümetlerin mali tablolarından giderek daha fazla dolar silmiş durumda.
“Savunmasız Ülkelerdeki Etkisi Göz Ardı Edilmiş”
Ancak son yıllara kadar bilim insanları, insanların gezegeni ısıtan gaz kullanımıyla aşırı hava olaylarına ne kadar katkıda bulunduğunu tahmin etmekte zorlanıyordu.
Başka bir araştırma, 2022 yazında Avrupa’da yaşanan kavurucu sıcaklıkların yol açtığı 68 bin ölümün yarısından fazlasının iklim değişikliği nedeniyle gerçekleştiğini ortaya koydu. Ayrıca, bu yıl Eylül ayında Orta Avrupa’yı vuran aşırı yağışların şiddetinin, iklim değişikliği nedeniyle iki kat arttığı, bir erken tahmin çalışmasında belirtildi. Diğer bazı durumlarda ise araştırmacılar yalnızca hafif etkiler gözlemledi veya iklimle bir bağlantı bulamadı.
Victoria Wellington Üniversitesi’nden afet ekonomisti Ilan Noy, ICC çalışmasında yer almasa da, son rapordaki tahminlerin önceki araştırmalarıyla uyumlu olduğunu belirtti ancak raporu bir şerh koydu: “Asıl uyarı, bu rakamların aslında gerçekten önemli olan, yoksul topluluklar ve savunmasız ülkelerdeki etkileri göz ardı etmesidir.”
Geçen yıl Noy’un da dahil olduğu bir başka araştırma, iklim değişikliği nedeniyle aşırı hava olaylarının yıllık maliyetini 143 milyar dolar olarak tahmin etmişti. Bu maliyetin çoğu insan hayatı kayıplarından kaynaklanıyordu. Ancak özellikle Afrika’daki veri eksiklikleri nedeniyle sınırlı kalmıştı.
Noy, hesaplanan etkilerin çoğunun yüksek gelirli ülkelerde görüldüğü ve bu ülkelerde varlık değerleri çok daha yüksek olmasından kaynaklı sıcak hava dalgalarına bağlı ölümlerin çok daha büyük olarak kabul edildiğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Açıkçası yoksul ülkelerdeki yoksul topluluklarda evlerin ve geçim kaynaklarının kaybı, zengin ülkelerde devletin iyileşmeye yardımcı olabilecek kapasite ve istekliliğe sahip olduğu yerlerdeki kayıplara kıyasla çok daha uzun vadede yıkıcı bir etkiye sahip.”
ICC, dünya liderlerine, kirleticileri azaltmaları ve aşırı hava olaylarının şoklarına dayanabilecek şekilde gelişmek için yardıma ihtiyaç duyan ülkelere daha hızlı finansman sağlamaları çağrısında bulundu.
