Amazon Yangınları Ne Kadar Karbondioksit Yaydı?

Ağustos ayında iki hafta boyunca yangınların devam ettiği Amazon Ormanları’nda atmosfere ciddi miktarlarda karbondioksit salınırken birçok hayvan ve yerli kabilenin hayatı hala daha tehlikede. Amazon Ormanları’nın ortalama ormanlara kıyasla dört kat yoğun olduğunu, dolayısıyla kilometrekare başına daha fazla CO₂ salımına neden olduğu söyleniyor. 

Amazon Ormanları’nda iki hafta boyunca süren yangınların sebebi olarak büyükbaş hayvancılık ve tomruk elde etmek için ormansızlaştırmayı destekleyen Brezilya’nın aşırı sağcı başkanı Jair Bolsonaro gösteriliyordu. Yangınlar bölgedeki birçok kabilenin ve hayvanın hayatını tehdit ettiği gibi atmosfere ciddi miktarlarda karbondioksit (CO₂) salımına sebep oldu. Bir yangının ardından kendini yenileyebilen ormanların daha fazla CO₂’yi tutabileceği söyleniyor olsa da yenileme süresi 45 ila 4000 yıl arasında değişiyor.

Uzmanlar, geçtiğimiz hafta yangınlarda her dakika bir futbol sahası büyüklüğünde bir ormanlık alanın yok olduğunu belirterek gidişatın durdurulamaması halinde Amazonların dev bir bozkıra dönüşüp karbondioksit yaymaya başlayacağını ifade etmişti.

Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF), Amazon yangınlarının Ağustos ayında ne kadar CO₂ ortaya çıkardığını ortaya koydu. Hesaplamalara göre 20 Ağustos’a kadar olan sürede bile 23 milyon ton CO₂ salımı yaşanmış durumda. Bir karşılaştırma yapacak olursak, 2018’de Birleşik Krallık’ın bütün enerji sektörü ise 98 milyon ton CO₂ emisyonu gerçekleştirmiş.

Birleşmiş Milletler Vakfı’nda (BMF) kıdemli üye ve George Mason Üniversitesi’nde çevre bilimleri profesörü Thomas Lovejoy ise Amazon ormanlarının 90 milyar tona yakın karbonu tuttuğunu söylüyor.

Amazonlardaki Yangınlar Daha Fazla CO₂ Salıyor

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nden (NOAA) Pieter Tans Amazon Ormanları’nın ABD’deki ortalama ormanlara kıyasla dört kat yoğun olduğunu, dolayısıyla kilometrekare başına daha fazla CO₂ salımına neden olduğunu söylüyor.

Ancak asıl korkunç kısım ise burada ortaya çıkıyor. Bu yıl gerçekleşen fosil yakıt kaynaklı küresel CO₂ emisyonlarına oranla Amazon yangınlarının, yüzde bir kaçlık ufak bir dilimi oluşturduğu söyleniyor. Tans, “Bakıldığında devasa görünen Amazon yangınları küresel emisyon miktarlarına oranla çok küçük kalıyor” diyor.

Colorado Boulder Üniversitesi’nden Christine Wiedinmyer bu duruma tersinden de bakabileceğimizin altını çiziyor. İnsanların küresel olarak saldığı CO₂ miktarı olması gerekenin zaten çok çok üzerinde. Wiedinmyer, Amazonlar’daki yangınların sebep olduğu CO₂ miktarı için “küresel karbon döngüsünde çok ufak kalsa da bölgesel hava kalitesini oldukça kötü etkiliyor” diyor