Amazon Ülkeleri Ormansızlaşma Hedefi Üzerinde Anlaşamadı

Sekiz Amazon ülkesi, Brezilya’da düzenlenen yağmur ormanları zirvesinde bölgesel işbirliğini desteklemek için birleşik çevre politikaları ve önlemlerin bir listesini kabul etti ancak ormansızlaşmayı sona erdirmek için ortak bir hedef üzerinde anlaşamadı.

YAZI: Devin Bahçeci

Brezilya’nın Belem kentinde Salı günü düzenlenen zirvede yayımlanan ortak deklarasyon ile, orman tahribatıyla mücadele için bir ittifak oluşturulurken, ülkeler kendi tekil ormansızlaştırma hedeflerini takip edecek.

Sekiz Amazon ülkesinin kendi ormanlarını korumak için anlaşmaya varamaması, iklim değişikliğiyle mücadele için bir anlaşma yapmanın daha büyük, küresel zorluklarına işaret ediyor. Birçok bilim insanı, politika yapıcıların yıkıcı küresel ısınmayı önlemek için çok yavaş hareket ettiğini söylüyor.

Uluslararası itibarını Brezilya’nın çevresel durumunu iyileştirmeye adayan Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, ormansızlaşmayı 2030’a kadar sona erdirmek için bölgenin ortak bir politika etrafında birleşmesi için baskı yapıyordu.

Çevre grubu İklim Gözlemevi’nden Marcio Astrini, “Gezegen eriyor, her gün sıcaklık rekorları kırıyoruz. Böyle bir senaryoda sekiz Amazon ülkesinin, ormansızlaşmanın sıfırlanması gerektiğine dair bir açıklama yapamaması mümkün değil” dedi.

Lula ve diğer ulusal liderler Salı günkü toplantıdan bildiri hakkında yorum yapmadan ayrıldılar. Zirveye Bolivya, Brezilya, Kolombiya ve Peru’dan devlet başkanları katılırken, Ekvador, Guyana, Surinam ve Venezuela’dan ise üst düzey yetkililer katıldı.

Bolivya ve Venezüella, 100’den fazla ülke arasında 2030’a kadar ormansızlaşmayı durdurmak için çalışacak 2021, anlaşmasını imzalamayan Amazon ülkeleri konumunda.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce Salı günkü konuşmasında 2030 taahhüdüne değinmedi.

Bu haftaki zirve, ormansızlaşmayla mücadeleden sürdürülebilir kalkınmanın finansmanına kadar çeşitli konularda geniş bir anlaşmaya varma planlarıyla 14 yıl sonra ilk kez Amazon İşbirliği Anlaşması Örgütü’nü (ACTO) bir araya getirdi.

Ancak zirveye giden yolda, ormansızlaşma ve petrol geliştirme konularında farklı görüşler etrafında gerginlikler ortaya çıktı.

Diğer Amazon ülkeleri Kolombiya’nın solcu Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun Amazon’da yeni petrol geliştirme çalışmalarını sona erdirmek için devam eden kampanyasını geri çevirdi. Salı günü yaptığı konuşmada Petro ise, solun petrol için sondaj yapmaya devam etme arzusunu sağın iklim bilimini reddetmesine benzetti.

Petro, fosil yakıtlardan kademeli bir “enerji geçişi” yapma fikrinin, iklim değişikliğini durdurmak için gereken çalışmaları geciktirmenin bir yolu olduğunu da söyledi.

Brezilya, Amazon Nehri’nin ağzında ve ülkenin yağmur ormanlarının hakim olduğu kuzey kıyılarında potansiyel olarak büyük bir açık deniz petrol keşfi geliştirip geliştirmemeyi tartışıyor.

Ormansızlaştırmanın ötesinde, liderler iş birliği yapmayı ve sınır ötesi çevre suçlarıyla daha iyi mücadele etmeyi kabul etse de, zirve ayrıca yasadışı altın madenciliğini sona erdirmek için bir son tarih de belirlemedi.

Belem Deklarasyonu adı verilen nihai ortak bildiri, yerli halkları ve korumaları güçlü bir şekilde öne sürerken, aynı zamanda su yönetimi, sağlık, iklim zirvelerinde ortak müzakere pozisyonları ve sürdürülebilir kalkınma konularında işbirliği yapmayı kabul etti.

Zirvenin ayrıca yıllık olarak toplanmasına da karar verildi. Bunun yanı sıra, BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) benzer şekilde Amazon yağmur ormanlarıyla ilgili yetkin raporlar üretecek bir bilim organı kurdu.