Amazon Ormanlarında Her Dakika Bir Futbol Sahası Büyüklüğünde Ormanlık Alan Yok Oluyor

Amazon Ormanlarında, gökyüzünü kapkara dumanlarla kaplayan yangın medyada yeteri kadar yer almasa da şiddetli şekilde devam ediyor. 15 Ağustos’tan bu yana, öncelikle Amazon havzası olmak üzere Brezilya’da 9.500’den fazla orman yangının yaşandığı belirtiliyor. Amazon ormanları, tek başına, atmosferdeki karbonun dörtte birini yutuyor ve dünyadaki oksijenin %20’sini üretiyor. Bu da Amazon’unun, çok büyük bir “karbon yutağı’’ olmasını sağlıyor.

HABER: Gülce DEMİRER

David Wallace-Wells, Intelligencer’da yayımlanan “Bir Kişi Gezegene Ne Kadar Zarar Verebilir?” adlı yazısında ABD Başkanı Donald Trump’ın iklim krizine olan katkısını Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya göre nispeten az olarak değerlendiriyor. Trump, ABD’yi Paris Anlaşması’ndan çekti ve çevresel düzenlemeleri gevşetti ancak kendi kontrolü dışındaki güçlerin sayesinde ABD emisyonlarının Trump’ın başkanlığa geldiğinden beri düştüğünü ve karbon emisyon oranları en yüksek olan sanayi ülkeleri arasında %14 oranıyla emisyonları gerçekten düşen tek ülke olduğunu söylüyor.

Küresel ısınma oldukça büyük, parçalara ayrılmış bir sorun ve tek bir aktörün etkisi ne kadar güçlü olursa olsun nispeten küçük kalıyor. Ancak Brezilya’nın yeni seçilen başkanı Jair Bolsonaro, tek bir aktörün etkisinin nispeten küçük kaldığı fikrini sorgulatıyor. Wallace-Wells “Tropiklerin Trump’ı” olanarak anılan Bolsonaro’nun iklim üzerindeki etkisinin Trump’tan çok daha kötü olduğunu belirtiyor.

Amazonların ormansızlaştırılması, Paris Anlaşması taahhütlerinin yerine getirilmesinden bir hayli uzak olacağı anlamına geliyor. Bir grup Brezilyalı bilim insanı, 2021 ve 2030 yılları arasında Bolsonaro’nun ormansızlaştırma politikasının 13.12 gigatonluk karbon emisyonuna sebep olacağını öngörüyor. Geçtiğimiz yıl ABD, yaklaşık 5 gigatonluk karbon emisyonu gerçekleştirmiş. Bolsonaro’nun ormansızlaştırma planı, bütün ABD ekonomisinin yıllık karbon emisyonunun iki üç katı emisyon anlamına geliyor. Dünyanın en kötü karbon emisyonu notu ise Çin’e ait; ülke 2017 yılında 9.1 gigaton karbon salımı gerçekleştirmiş. Bolsonaro’nun politikası, fosil yakıt kullanımında ikinci bir Çin ve üstüne ikinci bir ABD eklemeye eş değer. Ancak gezegenimizin ikinci bir Çin ve ABD’yi kaldıracak gücü yok.

Amazon ormanları tek başına, atmosferdeki karbonun dörtte birini yutuyor, bu da Amazon’un çok büyük bir “karbon yutağı’’ olmasını sağlıyor. Bu devasa karbon yutağından kesilecek her bir ağaç, atmosfere biraz daha fazla karbon salınmasına sebep olacak.

 Amazonlar Karbon Yutak Alanından Karbon Kaynağına Dönüşebilir

Uzmanlar, yangınlarda her dakika bir futbol sahası büyüklüğünde bir ormanlık alanın yok olduğunu belirterek gidişatın durdurulamaması halinde Amazonlar’ın dev bir bozkıra dönüşüp karbondiyoksit yaymaya başlayacağını söylüyor.

Dünya Doğal Yaşam Vakfı’na göre Amazonlar bu durumda küresel ısınmanın ana kaynağı olacak.

Bilim insanlarının, karbon yutaklarının nihayetinde karbon kaynakları olmasından korktuğu söyleniyor. Gezegen sadece büyük bir doğal kaynağını kaybetmiyor, aynı zamanda salınacak karbon ile küresel ısınmayı büyük ölçülerde etkileyeceği belirtiliyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron: ‘’Evimiz yanıyor’’

Sivil toplum kuruluşları, yangınları Bolsonaro hükümetinin bölgede madencilik, kerestecilik ve tarımsal faaliyetleri teşvik eden açıklamalarına ve gevşettiği çevre politikalarına bağlıyor.

Amazonlarda arka arkaya yaşanan yangınlarla ilgili eleştirilerin odağında olan Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ise, yangınları “Hükümeti zor durumda bırakmaya çalışan çevre örgütlerinin çıkarıyor olabileceğini” iddia ediyor.

Amazon Ormanları’nda arka arkaya çıkan orman yangınları, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasında da polemik konusu oldu. Macron, yangınların hafta sonunda ev sahipliği yapacağı G7 Zirvesi’nde öncelikle ele alınması gerektiğini söylüyor. Bolsonaro ise Macron için “Sömürgeci bir zihniyete sahip” diyor ve Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Fransa liderinin kişisel siyasi kazançları için Brezilya’nın içişlerine karışmaya çalıştığını belirtiyor.

Amazonlar 400 kadar kabileye ev sahipliği yapıyor. Brezilya’da çiftçi sendikalarında önde gelen isimlerden Vanderley Wegner, “Amazon’u korumalıyız. Burada dört milyondan fazla insan yaşıyor ve Amazon’un geliştirilmesine ihtiyaçları var. Bu her Brezilya vatandaşının anayasal hakkıdır” diyor.