AİHM İklim Krizi Davasının “Acil” Statüsünün Değiştirilmesi Talebini Reddetti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, iklim değişikliği davasının ‘acil’ statüsünü bozmaya yönelik aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 33 ülkenin koordineli çabasını reddetti. Böylece altı Portekizli gencin açtığı benzeri görülmemiş iklim davasında olumlu bir adım atılmış oldu.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 33 hükümetin, davanın ivedi yargılama gerektirmediği gerekçesiyle yaptığı itirazınıreddetti. Ekim 2020’de Strazburg Mahkemesi, “ortaya çıkan sorunların önemi ve aciliyeti” temelindeki davaya öncelik statüsü verdi. Dava, Portekiz’de yükselen aşırı sıcaklıkların etkilerini yaşayan altı Portekizli çocuk ve genç yetişkin tarafından aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa’nın en büyük yayıcıları aleyhine açılmıştı. Genç davacılar, davalı ülkelerin, Birleşmiş Milletler’in Paris Anlaşması’nın amacına ulaşması için gerekli olan ”iddialı ve acil ” emisyon kesintilerini benimsemesi gerektiğini savunuyor.

Davanın 33 davalı hükümete Kasım 2020’de “tebliğ edilmesinin” ardından, bu hükümetler, genç başvuranların yakın bir tehlikeyle karşı karşıya olmadığını ileri sürerek mahkemeye ivedi yargılama gerektirmediğini öne süren bir dilekçe verdiler. Mahkeme, bu talebi reddetmesinin yanı sıra, iklim politikalarının incelenmesini erteleme başvurusunu da reddetti. Hükümetler, yalnızca davanın kabul edilemez olduğunu ve bu nedenle iklim politikalarına yönelik itirazın duyulmaması gerektiğini iddia etmek için izin istemişlerdi. Mahkemenin kararının bir sonucu olarak, bu ülkeler artık iklim politikalarının Paris Anlaşması kapsamındaki 1,5 derece küresel ısınma hedefi ile uyumluluğunu savunmaya çalışmalı.

Davaya katılan genç başvuruculardan Martim Agostinho (17), “Mahkemenin, davamızın tam olarak görülmesini engelleme çabalarına gösterdiği direniş bana daha fazla umut veriyor ve davamızın önemini ve aciliyetini gösteriyor. İklim değişikliği zamana karşı bir mücadele ve mahkemeden acilen bir karar almamız lazım” dedi.

GLAN Hukuk Görevlisi Gerry Liston ise, “Bu, Avrupa hükümetlerini genç başvuranların ve onların nesillerinin geleceklerini korumak adına gerekli acil önlemleri almaya zorlayan mahkemeden bir başka önemli adım. Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefini büyük ölçüde aşacak olan küresel ısınma ile, Avrupa ülkelerinin iklim politikalarını incelemeye tabi tutmada hiçbir gecikme olamaz” dedi.

Mahkeme, hükümetlerin savunmalarını genç başvuranların davasına sunmaları için son tarihi 27 Mayıs 2021’e uzattı. Daha sonra, genç başvuranlar ve ekipleri, 33 hükümetin her birinin iddialarına yanıt vermek gibi büyük bir görevle karşı karşıya kalacak. Altı Portekizli gence davalarında yardım eden GLAN, bu çabayı desteklemek için uluslararası bir kitle fonlaması başlattı.