Türkiye’de iklim ve çevre alanında çalışan kurumlar, Kahramanmaraş depremlerinin ardından, altyapısı güçlü ve afete dirençli kentler için güneş enerjisinin mutlaka yeni planlama süreçlerine dahil edilmesini talep ediyor.
6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından bir araya gelen WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Greenpeace Akdeniz, Ekosfer, Yeşil Düşünce Derneği, Yuva Derneği, Ege Orman Vakfı, Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels), İklim için 350 ve Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği “Deprem acil müdahale ve yeniden inşa sürecinde güneş enerjisinin rolü” isimli bir tutum belgesi hazırladı.
Bu belgede, depremin ardından kurulacak kentlerin tek boyutlu bir mühendislik projesine indirgenmemesi, kent kimliği, tarih, kültür, ekonomi, mülkiyet, gıda, tarımın yanında iklim, doğal alanlar ve çevre boyutlarını da içeren sadece bilim insanlarının değil afetzedelerin de katılımına imkan veren tasarım ve planlama süreçleri ile inşa edilmesi gerektiği ifade edildi.
Depremlerin ardından birçok bölgede elektriğin kesildiğine, jeneratör ve yakıt sıkıntısı yaşandığına dikkat çekilen belgede, afet gibi acil durumlarda güneş enerji sistemlerinin hayati öneme sahip olduğu belirtildi.
Belgede, güneş enerji sistemlerinin afet durumlarındaki kilit rolünün yanında yenilenebilir, temiz ve ekonomik olması nedeniyle de afete dirençli kentlerin ana unsurlarından biri olması gerektiği ifade edildi. Ayrıca, güneş enerjisi sistemlerinin sektörün yüksek istihdam yaratma potansiyelinden dolayı sadece enerji kaynağı olarak değil bölgelerin ekonomisini (güneş paneli imalatı, çatı kurulumu vb.) yeniden güçlendirmek için de bir kalkınma unsuru olabileceği vurgulandı.
Bu bağlamda yeni inşa sürecinde güneş enerji sistemleri için şu yollar izlenmeli:
- İnşa edilecek binalarda güneş paneli konulması yasal düzenlemeyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca zorunlu hale getirilmeli.
- Yeniden inşa edilecek kentler için trafo merkezlerinin mikro şebekeye uygun ve yenilenebilir enerji kaynaklarının sisteme girmesine olanak verecek şekilde daha yüksek kapasite ile tasarlanması ve kurulması Enerji Bakanlığı ve EPDK tarafından garanti altına alınmalı ve elektrik dağıtım şirketleri yönlendirilmeli.
- Yeni yapılacak binaların çatıları, güneş panelleri yerleştirmeye hazır olmalı. Bunun için de çatıların, güneş panellerinin yerleştirileceği boşlukları olan, gerekli eğim ölçülerine sahip ve güney cepheli olmalı.
- Yeni yapılacak binaların ve kentlerin elektrik altyapısı, binadaki tüm enerji ihtiyacının (ısıtma-soğutma, su ısıtma, ocak, araç şarjı da dahil) elektrikle karşılanmasını yani tüm enerji ihtiyacının elektrifikasyonunu sağlayacak düzeyde inşa edilmeli.
- Yeni yapılacak binaların otopark, pazar yeri gibi belli alan üzerindeki ortak kullanım alanlarının çatılarına güneş paneli konulması yasal düzenlemeyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca zorunlu hale getirilmeli.
- Riskli durumda olduğu için güçlendirme uygulanacak binaların da bu süreçte güneş panelleri yerleştirmeye hazır hale getirilmeleri ve belli bir tarihten itibaren mevcut binalara da gerekli denetimler yapıldıktan sonra güneş panelleri kullanımı için destek ve zorunluluk mekanizmaları değerlendirilmeli.
