Adana’ya Ölü Kömür Yatırımı: Santral Ekonomik Ömrü Boyunca Yatırımı Geri Ödeyemiyor

WWF-Türkiye ve SEFiA’nın birlikte hazırladığı “Yenilenebilir Enerji Çağında Kömürün Fizibilitesi: Hunutlu Termik Santrali Örneği” raporuna göre Hunutlu kömürlü termik santralının yatırım maliyeti 1,7 milyar dolar olarak baz alındığında, işletmeye girdikten ancak 26 yıl sonra proje kendini geri ödeyebiliyor. İnşaat süresiyle birlikte bu süre 30 yıla çıkıyor. Yatırım maliyeti 2,1 milyar dolar olarak kabul edildiğinde ise, santral 30 yıllık ekonomik ömrü boyunca yatırımı geri ödeyemiyor.

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı)  ile SEFiA (Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği) tarafından hazırlanan “Yenilenebilir Enerji Çağında Kömürün Fizibilitesi: Hunutlu Termik Santralı Örneği” raporu kapsamında farklı proje ve sabit yatırım maliyetleri altında, elektrik fiyatı ve ısıl değer değişkenleri ile 16 farklı senaryo çalışıldı. Bu senaryoların hiçbirinde bu santralın küresel ortalamalar temel alındığında kâr edemediği ortaya çıktı.

Mevcut piyasa eğilimlerinin süreceği ve fiyatlarda aşırı bir dalgalanma yaşanmayacağı varsayımları ile hazırlanan rapor, Hunutlu Termik Santralı’nın yatırımcı şirketleri ve finansörleri için ekonomik açıdan anlamlı bir yatırım olmadığına işaret ediyor. Üstelik bu durumun, daha önceki dönemlerde de yaşandığı gibi, piyasa şartlarının kömür aleyhine gelişmesi durumunda daha da kötüleşeceğini ortaya koyuyor.

Santral Ekonomik Ömrü Olan 30 Yıl Boyunca Maliyetini Karşılayamıyor

Raporun yazarlarından SEFiA (Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği) Bengisu Özenç, “Yaptığımız net bugünkü̈ değer hesaplamaları gösteriyor ki, Hunutlu termik santralı sahip olduğu ultra süper kritik kömür yakma teknolojisine uygun yatırım maliyeti senaryosunda, yüksek elektrik fiyatları varsayımı altında bile ekonomik ömrü olan 30 yıl boyunca maliyetini karşılayamıyor. Tamamlanması durumunda 1.320 MW kapasiteye sahip olacak böylesi bir yatırımın ekonomi politiği ve finansal açıdan sürdürülebilir olup olmadığı sorgulanmaya değerdir” dedi.

Rapora göre, ithal kömür için literatürde genel kabul gören ısıl değer 6.000 kcal/kg olsa da, santralda kullanılacak kömürün ısıl değerinin ÇED raporundaki üst limitten (6.400 kcal/kg) alındığı senaryo altında bile, santral işletmeye girdikten ancak 21 yıl sonra yatırımı geri ödeyebiliyor. Üstelik bu hesaplamada elektrik satış fiyatı en yüksek, projenin yatırım maliyeti ile sabit işletme giderleri ise en düşük değerden referans alınıyor.

“Maliyet Avantajı ve İstihdam Potansiyeli Nedeniyle de Yenilenebilir Enerji”

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Genel Müdürü Aslı Pasinli raporla ilgili değerlendirmesinde son 11 yılda güneş enerjisi elektrik üretim maliyetlerinin %90, rüzgar enerjisinin %70 oranında düştüğünü, ancak kömürlü termik santralların elektrik üretim maliyetinin %1 arttığını hatırlattı. “Kömürden çıkış senaryolarının artarak tartışıldığı bir ortamda, yeni kömürlü̈ termik santralların inşası çevresel etkileri yanı sıra ekonomik açıdan da çelişkili bir yaklaşım olarak karşımıza çıkıyor. Karbonun fiyatlandırıldığı ve küresel finans akışlarının yön değiştirdiği günümüz koşullarında yeni santral yatırımlarının finansal açıdan da atıl hale gelmesi bekleniyor. Bu çerçevede örnek bir değerlendirme ortaya koyan bu raporun, Türkiye’nin yeşil iyileşme sürecine ve düşük karbonlu ekonomiye geçişini hızlandırmaya katkı sağlayacağını umuyoruz. Yenilenebilir enerji kaynaklarının maliyet avantajını (IEA’nın tahminleri 2025 yılında rüzgar enerjisinin en ekonomik seçenek olacağını öngörüyor) ve istihdam potansiyelini (karbon yoğun seçeneklere kıyasla üç kat fazla istihdam sunuyor) göz önünde bulundurarak, ülkemizin doğasını korurken ekonomisini de güçlendirmek için küresel eğilimlerin gerisinde kalmamalıyız” dedi.

2015 yılında elektrik üretim lisansını alan Çin’in ilk doğrudan yatırımı olan Hunutlu Termik Santralı’na söz konusu yatırım için 2016 yılında 3,5 milyar TL sabit yatırım tutarı üzerinden KDV istisnası ve 768 milyon doları tutarındaki makina teçhizat ithalatı üzerinden de gümrük vergisi muafiyeti sağlanmıştır. Santralın yatırım maliyetinin, farklı kaynaklardan alınan bilgilere göre 1,7 milyar dolar ile 2,1 milyar dolar arasında olduğu anlaşılıyor.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.