AB bu kış enerji krizine rağmen yenilenebilir enerjide tarihi bir dönüm noktasına ulaştı. “Kriz kışı” sırasında elektrik talebindeki düşüş fosil yakıtlara dönüşü engelledi.
Enerji düşünce kuruluşu Ember’in yeni analizi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kriz koşullarına rağmen ilk kez kış aylarında AB’nin elektriğinin fosil yakıtlardan daha fazlasını ürettiğini ortaya koyarken, %7’lik önemli bir talep düşüşü, fosil yakıt üretiminin bir önceki kışa göre %12 düşmesine neden oldu. Yenilenebilir enerji kaynakları kış döneminde (Ekim 2022 – Mart 2023) AB elektriğinin %40’ını üretirken fosil yakıtlar %37’de kaldı.
Kömür ve gaz üretimi bir önceki kışa kıyasla azaldı. AB’nin Rus gazı ile bağlarını koparmaya başlamasıyla birlikte, AB ülkelerinin kömür üretimine yönelebileceği yönündeki korkuların aksine kömür enerjisi %11 (-27 TWh), gaz ise %13 (-38 TWh) azaldı. Fosil yakıtlardaki bu düşüş büyük ölçüde, fosil yakıt fiyatlarının yüksek kalması nedeniyle AB elektrik talebindeki %7’lik düşüşten (-94 TWh) kaynaklandı. Fransa’nın nükleer filosundaki uzun süreli kesintiler olmasaydı kömür ve gaz üretimi daha da azalacaktı.
AB’nin kalan 18 kömürlü termik santral ülkesinden 15’i kış boyunca kömür üretimini azalttı. AB’nin en büyük kömür gücü ülkeleri olan Polonya ve Almanya, sırasıyla 4 TWh ve 9 TWh düşüşle bu kış AB kömür üretimindeki azalmanın %70’ini oluşturdu. Kömür, Şubat 2023’te Polonya elektrik karışımında yeni bir düşük seviyeye ulaştı ve ilk kez üretimin üçte ikisinin altına düştü. Portekiz, kalan tek kömür santralini 2021 kışında aşamalı olarak kapattığı için kömür üretiminde en büyük yüzdelik düşüşü gördü.
“Avrupa, artan enerji maliyetleri ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle tetiklenen arz endişeleriyle bir kriz kışıyla karşı karşıya kaldı. AB bu zor ayları atlattı, ancak gelecek yıllarda acil talep kesintilerine ve ılıman hava koşullarına güvenemez” diyen Ember analisti Dr. Chris Rosslowe, “Enerji arzını istikrarlı tutmak için AB’nin fosil yakıtlardan mümkün olduğunca çabuk ayrılması gerekiyor” dedi.
Talepteki Kesintiler bu Kış 12 Milyar Euroluk Elektrik Tasarrufu Sağladı
Neredeyse tüm AB Üye Devletleri kış boyunca elektrik talebini azalttı, ancak sadece Romanya, Slovakya ve Yunanistan Kasım ve Mart ayları arasında acil AB mevzuatı tarafından belirlenen gönüllü %10 azaltma hedefine ulaştı. AB genelinde, bu aylarda talepteki %6,2’lik azalma (beş yıllık ortalamaya kıyasla) 12 milyar euro değerinde elektrik tasarrufu sağladı.
Bu talep azalmaları kısmen kışın Avrupa genelinde ortalamanın üzerinde seyreden sıcaklıkların elektrikli ısıtmaya olan talebi azaltmasına bağlanabilir. Bununla birlikte, hükümetin enerji tasarrufu önlemleri ve vatandaşların eylemleri de bir rol oynadı; bazı azaltımlar gönüllü dayanışma eylemleri, diğerleri ise maliyet nedeniyle zorunlu oldu.
AB ülkeleri de yoğun saatlerde elektrik talebini azaltma konusunda başarılı oldu ve çoğunluğu AB’nin yoğun saatlerde elektrik tüketimini %5 azaltma hedefine uydu. Sadece bir ülke, İrlanda, yoğun saatlerde ortalama olarak talep artışı kaydetti.
