Ülkelerin ekonomik iyileşme paketlerinin kararlaştırıldığı bu günlerde, Avrupa Birliği yeni iyileşme paketini bugün kamuoyuyla paylaşacak. Açıklanacak paket, bugüne kadarki en büyük yeşil yatırım planı olabilir.
Dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin ekonomik iyileşme paketlerinin kararlaştırıldığı bu günlerde, Avrupa Birliği yeni iyileşme paketini bugün kamuoyuyla paylaşacak (27 Mayıs Öğlen saatleri -Brüksel saatiyle). Uzmanlar, AB’nin adil dönüşüm temelinde ve karbonsuz teknolojilerle enerji dönüşümünü destekleyen bu iyileşme paketiyle, diğer ülkelere örnek olabilecek yüksek bir kıstas oluşturabileceğini belirtiyor.
Korona virüsü nedeniyle oluşan krizin ekonomik yansımalarıyla mücadele etmek amacıyla hazırlanan kurtarma paketi, 2021-2027 yılları için AB bütçesinin güncellenmiş taslak önerisiyle birlikte sunulacak. Bu iki unsur, Yeşil Anlaşma (“iyileşme paketi”) ve birlik içindeki uyumun artırılmasını amaçlayan AB bütçesi doğrultusunda, ekonomik iyileşmeye rehberlik etmek için 27 AB ülkesinde toplam 2 trilyon Euro değerinde yatırımı hayata geçirmeyi amaçlıyor.
Geçtiğimiz hafta, Avrupa Komisyonu’nun teklifinin ayrıntılarını içeren taslak belge medyaya sızdı. Böylece kurtarma paketinin renovasyon, yenilenebilir enerji, hidrojen enerjisi, temiz ulaşım ve dairesel ekonomi konularına odaklanacağı görüldü.
Basına yansıyan ilk haberler, ekonomik iyileşme fonunun, Almanya ve Fransa’nın önerisiyle, en az 500 milyar Euro değerinde olacağına işaret ediyor. Fon, şirketlere ve felaket ya da acil durumlara müdahale tedbirlerine ek olarak veriliyor ve büyük ölçüde hibelerden oluşuyor. Komisyonun, kurtarma paketinde belirtilen önlemleri, Avrupa’daki liderler tarafından zorunlu kılınan “yeşil, dijital ve dayanıklı” yatırımlar aracılığıyla finanse etmek için bu ek fonlardan faydalanması bekleniyor.
Son birkaç haftada, Avrupa’daki hükümetlerin, iş dünyasının ve toplumun yeşil bir ekonomik iyileşme talep ettiğini gösteren çok sayıda gelişme yaşandı. Konu hakkındaki güncel gelişmeler ve görüşler şu şekilde.
• AB liderlerinin tamamı, Kovid-19 krizine verilecek cevabın yeşil dönüşüm temelinde şekillenmesi gerektiğine ilişkin bir açıklama üzerinde anlaşmaya vardılar.
• 19 AB hükümeti, AB Yeşil Düzen’in AB’nin iyileşme planlarının merkezinde olması talebiyle yapılan çağrıyı imzaladı. Bunun yanı sıra, birliğin en büyük iki ekonomisi olan Almanya ve Fransa, tüm sektörler için “yeşil iyileşme yol haritası” hazırlanması talebinde bulundu.
• 1,6 milyondan fazla insan, Avrupa’da cesur ve yeşil bir iyileşme talebiyle bazı dilekçelerin (Avaaz, WeMove, SumOfU’lar) imzacısı oldu.
• 1 Temmuz’da AB dönem başkanlığını devralmaya hazırlanan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Almanya başkanlığındaki dönemde iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik faaliyetlerin önemli rol oynayacağını belirtti. Yeşil Anlaşma ve sürdürülebilir iyileşme konuları, Almanya başkanlığının öncelikleri olarak kabul edildi.
• Avrupa Parlamentosu, Komisyon’un duyuracağı COVID-19 ekonomik iyileşme teklifinin, Avrupa Yeşil Anlaşması ve Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlaştırılması talebini kabul eden bir karar yayınladı.
• 180 politikacı, STK, sendika, özel sektör temsilcisi ve düşünce kuruluşundan oluşan bir grup, iklim değişikliğini iyileşme planının merkezine koyma talebiyle ‘Yeşil Ekonomik İyileşme İttifakını‘ kurdu.
• Küresel ölçekte, 40 milyondan fazla sağlık profesyonelini temsil eden kuruluş, trilyon dolar değerinde finansal varlığın yönetimini yapan yatırımcı grup ve iş dünyasının 150’den fazla lideri yeşil ekonomik iyileşme talebiyle bir araya geldi. Aynı zamanda Dünya Sağlık Örgütü “sağlıklı ve yeşil iyileşme” konusunu dile getirdi.
İklim Değişikliği Kurumsal Yatırımcılar Grubu (Institutional Investors Group on Climate Change, IIGCC) Genel Müdürü Stephanie Pfeifer, “Komisyon’un sürdürülebilir bir ekonomik iyileşme amacıyla önereceği plan, yatırımcılar tarafından olumlu karşılanacak. İklim değişikliği açısından nötr olmaya bağlı olan Yeşil Anlaşma, üye devletlere daha güçlü, dayanıklı ve sürdürülebilir bir ekonomik gelecek için yol haritası sunuyor. Komisyonun, ekonomik büyümenin yalnızca yeşil olduğu durumda sürdürülebilir ve esnek olması yaklaşımı zekice ve takdir edilmelidir’’ diyor.
Avrupa’nın önde gelen düşünce kuruluşlarından E3G’de iklim diplomasisi uzmanı olarak görev yapan Jennifer Tollman ise, “AB’nin ekonomik iyileşme paketi, yeşil ve esnekliği ön plana koyan ekonomik iyileşmenin sunduğu çevresel ve ekonomik fırsatları elde etmeyi taahhüt ediyor. Toparlanma planı Avrupa’nın, küresel ekonomiyi ve G7 ve G20 ülkelerini, özellikle Çin’deki ticari ortaklarını, gelecekte benzer yol haritalarını hayata geçirecek şekilde inşa etmesi için elini güçlendiriyor. Avrupa Komisyonu ve Çin Başbakanı Li Keqiang arasında haziran ayında gerçekleştirilecek zirve, Avrupa’nın birlik içindeki yeşil ekonomik toparlanmasının, daha dayanıklı ve sürdürülebilir bir küresel ekonominin kurallarını şekillendirme kapasitesini ve jeopolitik gücünü test etmenin ilk aşaması olacak” diyor.
Sırada Ne Var?
AB devlet ve hükümet başkanlarının, 18-19 Haziran tarihlerinde gerçekleşecek Avrupa Konseyi’nde, Avrupa Komisyonu’nun teklifini görüşmesi bekleniyor.
