Avrupa Birliği “döngüsel ekonomiye” geçmeye çalışırken, 2021’deki politika odağında ürünlerin nasıl tasarlandığı ve neden çoğunun atılmaya çalışıldığı gibi meseleler yer alacak.
Avrupa Komisyonu, ürünleri üretme ve tüketme şeklimizi dönüştürmek istiyor. Mart ayında açıklanan “Döngüsel Ekonomi Eylem Planı 2.0”, malları üretme, kullanma ve atma şeklimizi değiştirmeye yönelik yenilenmiş bir girişim. Beş yıl önce başlatılan önceli gibi, henüz sıkı bir mevzuat içermiyor, bunun yerine 2030 itibariyle belediye atıklarını yarıya indirmek gibi bir dizi hedef belirlerken bunların bazıları daha sonra sıkı yasal gerekliliklere çevrilecek.
Ana fikirler arasında, tüketicilere bilgisayarlar ve akıllı telefonlar için yeni bir “onarım hakkı” vermek, inşaat ürünleri için yeşil kriterler oluşturmak, mevcut kaynak kullanım göstergelerini güncellemek ve Sürdürülebilir Ürün Politikası Çerçevesi planlamak yer alıyor.
Avrupa Komisyonu’nun çevre departmanında üst düzey yetkili Paola Migliorini, 2021 yılı boyunca AB’nin politikayı nasıl uygulayacağına dair ayrıntılar verdi.
Migliorini, “Komisyon, sürdürülebilir ürün politikası çerçevesini öne çıkarmak istiyor. Bir dizi inisiyatif ve mevzuattan oluşacak ve mevzuat teklifinin ana kısmında 2021’in sonuna doğru Ecodesign Direktifinin kapsamını genişletecek olan Sürdürülebilir Ürünler Girişimi’ni sunmayı planlıyoruz” dedi.
Standardizasyona adanmış bir çevre örgütü olan ECOS’un yöneticisi Justin Wilkes, “Çevresel zorlukların %80’i tasarım aşamasında ortaya çıkıyor. Ekonomik, tüketici ve çevresel açıdan kanıtlanmış etkili bir araç olarak eko tasarımın yalnızca enerji ile ilgili ürünler için değil diğer sektörlerde de kullanılmasının nedeni bu. Bu yüzden Komisyon’un Ecodesign Direktifini genişletmeyi önermesinin çok değerli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Endüstride çoğu kişi aslında bu görüşü paylaşıyor. Alman kimya firması Covestro’da baş sürdürülebilirlik sorumlusu Lynette Chung “Burada bir değer zinciri perspektifi çok önemli, çünkü malzemelerimizin nereye gittiğine bağlı olarak farklılaşıyor. Sürdürülebilir ürün politikasını pazara daha da fazla çözüm getirmemiz için bir fırsat olarak görüyoruz” dedi.
Ancak Migliorini, yeni çerçevenin yalnızca Ekolojik Tasarım Direktifine dayanmayacağını söyledi. Sürdürülebilir Ürünler Politikası, 2021’in ortalarında çıkması planlanan ve “tüketicilere daha fazla bilgi sağlayarak ve onarım hakkı tesis ederek onları güçlendirecek” başka bir teklifle yakından bağlantılı olacak.
Başka bir yasal öneri ise, yanlış yeşil iddiaları ele alacak. “Şirketlere, ürünlerinin çevresel ayak izini göstermeleri ve tüketicileri satın alacakları ürünün ayak izinin karşılaştırmalı değerlendirmesi hakkında bilgilendirmeleri için araçlar sağlayacak.” Migliorini, birlikte bu teklif paketinin Döngüsel Ekonomi Eylem Planında öngörülen hedefleri gerçekleştirebilecek araçlar olacağını söyledi.
İsveçli merkez sağ milletvekili Jessica Polfjärd, Avrupa Parlamentosu’nda birçok milletvekilinin Komisyon’un ürün tasarımına odaklanmasını memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Ancak önümüzdeki yıl ortaya çıkacak yeni atık ve geridönüşüm hedeflerinin mevcut koşulları dikkate alması gerektiğini söyledi. “Farklı Avrupa ekonomilerindeki gerçeklere ve çeşitliliğe dayanan iddialı hedeflere ihtiyacımız var” diye vurguladı.
Avrupa Parlamentosu, yeni ürünlerde – özellikle ambalajda – geridönüştürülmüş hammaddelerin kullanımına yönelik AB hedefleri için de çağrıda bulunacak. Parlamentodaki döngüsel ekonomi eylem planından sorumlu Hollandalı merkez milletvekili Jan Huitema, bu ayın başlarında EURACTIV’e “Ürünlerin zorunlu miktarda geri dönüştürülmüş malzemeye sahip olması gerektiğini, böylece ikincil hammaddelere olan talebin artacağını” söyledi.
