Versay’daki bir toplantıda üye devletler, Rus fosil yakıtlarının kullanımını “mümkün olan en kısa sürede” aşamalı olarak durdurmayı kabul ettiler, ancak son tarih belirlemediler.
AB devlet başkanlarının bir araya geldiği bir toplantının ardından konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin 2027’ye kadar Rusya’dan fosil yakıt ithalatını durdurma planları yaptığını söyledi.
Ancak toplantıda 27 üye ülkenin tamamı tarafından kabul edilen Versailles Deklarasyonu, 2027 tarihine atıfta bulunmadı.
Euractiv, zirve öncesinde, Polonya’nın Rus enerjisine yönelik topyekûn yaptırımları kararlı bir şekilde savunduğunu bildirdi. Almanya, Macaristan, Bulgaristan ve Finlandiya ise karşı çıktı.
Görüşmelere gelen Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, “Çok ağır mali yaptırımlar uygularken Rusya’dan petrol, gaz ve diğer fosil yakıtları satın almamız çok zorlayıcı bir durum” dedi.
Avrupa Komisyonu, üye ülkelere bu yıl Rus gazını üçte iki oranında azaltmaları çağrısında bulunmuştu. Bunun yerine yenilenebilir kaynaklara, enerji verimliliğine ve Rusya dışındaki gaza yönelik yatırım çağrısı yapmıştı.
Enerji ve Temiz Hava Araştırmaları Merkezi’ndeki analistler, AB’nin, Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana Rusya’dan milyarlarca euroluk fosil yakıt satın aldığını tahmin ediyor ve bu meblağ artmaya devam ediyor.
Duyuruya tepki gösteren Ukrayna Çevre Bakan Yardımcısı Irina Stavchuk, “AB, Putin rejimine gaz için her gün yüz milyonlarca euro ödüyor. Rusya’nın saldırganlığı sürdürme yeteneğini artırıyor. Bu nedenle uluslararası ortaklarımızı Rusya’dan gelen petrol ve gaza, ahşap ürünlere ve diğer malzemelere ambargo uygulamaya çağırıyoruz” dedi.
Ukraynalı çevre STK’sı Ecoaction’dan Oleg Savitsky’ye göre 2027, Avrupa’yı Rusya’nın fosil yakıtlarından uzaklaştırmak için çok geç bir tarih. Savitsky, “Rus ordusu Mariupol’da hamile kadınları öldürürken ve tahliye konvoylarına ateş açarken, gerçekten önemli olan şey, 2027 yılına kadar bir plan değil, acil eylem olmalı” dedi.
Bildirgeye göre üye devletler, “fosil yakıtlara olan genel bağımlılığın azaltılmasını hızlandırarak” Rus fosil yakıtlarının kullanımını “mümkün olan en kısa sürede” aşamalı olarak durdurmayı kabul ettiler.
Deklarasyonda yer alan “Ulusal koşulları ve üye devletlerin enerji karışımlarına ilişkin seçimlerin dikkate alınması” ifadesi ise taslak metinde yer almıyordu.
Görüşmeler sırasında üye devletler, bloğun enerji güvenliğini artırmak için “hidrojen piyasasının geliştirilmesi” ve “LNG altyapısının sağlanması” ile ilgili metinler de eklediler. Von der Leyen, AB’nin kıyılarına “çok daha fazla LNG gelmesini” istediğini söyledi.
Von der Leyen, “LNG gazıyla ne yaparsak yapalım, boru hatları bir gün hidrojen için altyapı olarak kullanılabilir, bu yüzden bu mükemmel bir geçiş” diye ekledi.
LNG, gemi ve kamyonlarda taşınabilmesi için sıvı hale getirilmiş metan gazıdır. ABD, Katar ve Cezayir gibi denizaşırı ihracatçılardan gelebilir.
Global Witness gaz kampanyacısı Tara Connolly, Climate Home’a gaz terminalleri ve boru hatları inşa etmenin “enerji bağımsızlığı planlarını ciddi şekilde baltalayacağını ve pahalı, iklimi tahrip eden fosil gazına bağımlılığı artıracağını söyledi” söyledi.
LNG terminallerinin, hidrojen ithal etmek için dönüştürülebileceği fikrinin açıkça yanlış olduğunu ekledi.
E3G hidrojen uzmanı Eleonora Moro ise boru hatlarının hidrojen taşımak için genellikle pahalı güncellemelere ihtiyaç duyduğunu ve rotalarının genellikle hidrojen için gerekenlerden farklı olduğunu söyledi.
