AB, şirketlerin dünya genelinde ormansızlaşmayla bağlantılı kahve, sığır eti, soya ve diğer emtiaları kendi pazarına satmasını önleyecek yeni bir yasa üzerinde anlaşmaya vardı.
Yasa, şirketlerin AB’ye mal satmadan önce tedarik zincirlerinin ormanların yok edilmesine katkıda bulunmadığını gösteren bir durum tespiti beyanı hazırlamasını gerektirecek. Aksi takdirde şirketler ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalabilirler.
Avrupa Parlamentosu’nun baş müzakerecisi Christophe Hansen, “Bu yenilikçi düzenlemenin dünya çapında ormanların korunmasına ivme kazandıracağını ve diğer ülkelere COP15‘te ilham vereceğini umuyorum” dedi.
Ormansızlaşma, iklim değişikliğine yol açan küresel seragazı emisyonlarının yaklaşık %10’undan sorumludur ve bu hafta ülkelerin doğayı korumak için küresel bir anlaşma arayacakları BM COP15 konferansında odak noktası olacak.
AB ülkelerinden müzakereciler ve Avrupa Parlamentosu dün erken saatlerde yasayla ilgili anlaşmaya vardı.
Soya, sığır eti, odun, kakao ve kahve ile deri, çikolata ve mobilya gibi bazı ürünler için geçerli olacak. AB parlamenterlerinin talebi üzerine kauçuk, odun kömürü ve bazı hurma yağı türevleri de dahil edildi.
Şirketlerin, ürünlerin ne zaman ve nerede üretildiğini, bunların 2020’den sonra ormansızlaştırılan arazilerde yetiştirilmediğine dair “doğrulanabilir” bilgileri göstermesi gerekecek.
Bu kurala uyulmaması, bir AB üye ülkesindeki bir şirketin cirosunun %4’üne varan para cezalarıyla sonuçlanabilir.
Brezilya, Endonezya ve Kolombiya gibi yeni kurallardan etkilenecek ülkeler, bunların külfetli ve maliyetli olduğunu söylüyor. Özellikle bazı tedarik zincirleri birden fazla ülkeye yayılabileceğinden, belgelendirmenin takibini yapmak da zor.
En fazla orman tahribatından sorumlu ülke olan Brezilya’da, bazı çevre savunucuları yasayı överken, yeterince ileri gitmediğini de söylediler.
Yasa, ağaçları olan ancak yoğun, kapalı bir orman olmayan “arazileri” kapsamadı. Brezilya’nın kâr amacı gütmeyen Cerrados Enstitüsü’ne göre bu, Brezilya’daki tarımsal genişlemenin en hızlı büyüyen sınırı olan Cerrado savanındaki 600 bin kilometrekarelik ormanlık alanın yasalara tabi olmayacağı anlamına geliyor. Bu kabaca Ukrayna kadar büyük bir alan.
Cerrados Enstitüsü müdürü Yuri Salmona, “AB, gezegendeki biyolojik çeşitliliği en fazla olan savanın kayıplarıyla bağlantılı ürünleri tüketmenin uygun olduğunu düşünüyor ki bu pek akıllıca görünmüyor” dedi.
AB yaptığı açıklamada, “diğer ormanlık alanlar” için bir yıl içinde ve diğer kritik ekosistemler için iki yıl içinde koruma ekleyip eklememeyi gözden geçireceğini söyledi.
Brezilya Dışişleri Bakanlığı, çevre korumanın tek taraflı olarak ayrımcı ticaret kısıtlamaları uygulamak için bir bahane olarak kullanılabileceğinden endişe duyduğunu belirten önceki bir açıklamaya atıfta bulunarak soruları yanıtladı. Bakanlık, daha fazla inceleme için yasanın tam metninin yayınlanmasını beklediğini söyledi.
AB ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu’nun şimdi mevzuatı resmen onaylaması gerekiyor. Yasa 20 gün sonra yürürlüğe girebilir ve bundan sonra büyük şirketlerin 18, küçük şirketlerin ise 24 ayı bulunuyor.
AB, kuralları uygulama kapasitelerini geliştirmek için etkilenen ülkelerle birlikte çalışacağını söyledi.
