Avrupa Komisyonu, AB içindeki seragazı emisyonlarını azaltma yükünün paylaşılması için önerdiği yeni planda 27 üye devletin üzerinde tartışacağı hedefler belirledi.
Avrupa Birliği politika yapıcıları, bu 10 yılda yeşil hedefleri somut eylemlere dönüştürmeyi ve dünyanın diğer büyük ekonomilerinin izleyeceği bir örnek oluşturmayı hedefleyen iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik şimdiye kadarki en iddialı planlarını açıkladılar.
AB yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, bloğun 27 ülkesinin, 2030 itibarıyla net seragazı emisyonlarını 1990 seviyelerine göre %55 oranında azaltma ortak hedefine nasıl ulaşabileceklerini ayrıntılı bir şekilde ortaya koydu.
AB düzenlemelerinin çoğu, %40’lık eski bir hedefi karşılamak üzere tasarlandı ve Komisyon yeni hedeflerin daha sert bağlayıcı ulusal hedefleri beraberinde getireceğini söyledi.
Bu; ısıtma, ulaşım ve üretim için karbon salımı maliyetinin artırılması, yüksek karbonlu havacılık yakıtı ve daha önce vergilendirilmemiş ulaşım yakıtının vergilendirilmesi ve çimento, çelik gibi ürünlerin üretiminde yayılan karbon için ithalatçılardan sınırda ücret alınması anlamına gelecek.
AB’nin “paylaşım” kuralları uyarınca, her ülke, ulaşım ve bina ısıtması da dahil olmak üzere belirli sektörlerdeki emisyonları, kişi başına düşen ekonomik çıktıdan hesaplanan bir miktarla sınırlamak zorunda kalacak. Bu, daha zengin AB ülkelerinin daha yoksul olanlardan daha zorlu hedeflere sahip olacağı anlamına geliyor.
“55’e Uygun” (“Fit for 55”) kurallarının üye devletler ve Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanması gerekecek ve bu süreç iki yıl sürebilir.
Politika yapıcılar endüstriyel reformları ekonomiyi koruma ve sosyal adaleti teşvik etme ihtiyacı ile dengelemeye çalıştıkça, iş dünyasından, yaşam maliyetindeki artışları önlemek isteyen daha yoksul üye devletlerden ve daha fazla kirletici ülkelerden gelen yoğun lobicilikle karşı karşıya kalacaklar.
Bazı çevre kampanyacıları, Komisyonun çok temkinli davrandığını söyledi. Greenpeace AB direktörü Jorgo Riss yaptığı açıklamada, “Bu politikaları kutlamak, yüksek atlamacının barın altında kaldığı için madalya talep etmesi gibi” şeklinde sertçe eleştirdi. Riss, “Bütün bu paket, bilimi görmezden gelen ve gezegenimizin yaşam destek sistemlerinin yok edilmesini durdurmayacak bir hedefe dayanıyor” diye ekledi.
Alman sanayi ve ticaret odaları birliği DIHK başkanı Peter Adrian, yüksek karbondioksit fiyatlarının “ancak aynı zamanda özellikle etkilenen şirketler için tazminat sağlandığı takdirde sürdürülebilir olduğunu” söyledi.
AB, küresel emisyonların %8’ini üretiyor, ancak, Kasım ayında Glasgow’da bir sonraki dönüm noktası niteliğindeki BM iklim konferansı için bir araya geldiklerinde diğer büyük ekonomilere örnek olarak iddialı eylemlere yol açacağını umuyor.
Teklif paketi, Kaliforniya, Rusya, Kuzey Avrupa ve Kanada’yı vuran, dünyada kaydedilen en yüksek sıcak hava dalgalarının yaşanmasının ardından geldi.
Önlemler temel bir ilkeyi takip ediyor: AB’nin 25 milyon işletmesi ve yaklaşık yarım milyar insan için çevreyi kirletmeyi daha pahalı ve yeşil seçenekleri daha çekici hale getirmek.
Komisyon; İsveç, Finlandiya, Almanya, Danimarka ve Lüksemburg’un ilgili emisyonları 2030 itibarıyla 2005 seviyelerine göre %50 oranında azaltmakla yükümlü olmasını önerdi. Bu ülkelerin mevcut hedefleri %38 ile %40 arasında değişiyor.
Ancak daha yoksul orta ve doğu Avrupa ülkeleri de hedeflerini yükseltmek zorunda kalacak.
Mevcut hedefi 2030 itibarıyla emisyonlarını artırmamak olan Bulgaristan’ın yeni teklif kapsamında %10’luk bir kesinti yapması gerekecek. Romanya’nın %2 hedefi %12,7’ye yükseltilecek.
Tekliflere göre, daha sıkı emisyon sınırları, 2035 itibarıyla AB’de benzinli ve dizel otomobil satışlarını imkansız hale getirecek.
Uygun fiyatlı elektrikli arabaların menzilinin çok kısa olmasından çekinen alıcılara yardımcı olmak için Brüksel, eyaletlerin 2025 itibarıyla ana yollara 60 kilometrede bir şarj noktaları kurmasını önerdi.
Dünyanın en büyük karbon piyasası olan AB Emisyon Ticareti Sistemi’nin (ETS) elden geçirilmesi fabrikaları, enerji santrallarını ve havayollarını karbondioksit yaymak için daha fazla ödemeye zorlayacak. Gemi sahiplerinden de ilk kez kirliliklerinin bedelini ödemeleri istenecek.
Yeni bir AB karbon piyasası, ulaşım ve inşaat sektörlerine ve binaların ısıtılmasına da karbondioksit maliyetleri getirecek.
Komisyon ayrıca, yabancı üreticilerin çimento veya gübre gibi karbon yoğun ürünlerin üretiminde ortaya çıkan karbondioksit emisyonu için ödeme yapması gereken AB’deki firmalara karşı rekabet avantajına sahip olmamalarını sağlamak için dünyanın ilk karbon sınırı tarifesini uygulamak istiyor.
Bu esnada, bir vergi revizyonu, kirletici havacılık yakıtlarına AB çapında bir vergi de uygulayacak.
AB üye devletlerinin ayrıca, karbondioksiti atmosferden uzak tutan rezervuarlar olan ormanlar ve otlaklar oluşturması gerekecek.
Bazı AB ülkeleri için paket, AB’nin iklim değişikliğiyle mücadelede küresel liderliğini teyit etme ve ihtiyaç duyulan teknolojileri geliştirenlerin ön saflarında yer alma şansı sunuyor.
