BM’nin Emisyon Açığı Raporu’na göre, küresel seragazı emisyonları 2023 yılında 57,1 GtCO2e ile yeni bir rekor kırarak 2022 seviyelerine göre %1.3 artış gösterdi. Emisyonların artmaya devam etmesi, 1,5 derece hedefini giderek ulaşılabilir olmaktan çıkarıyor.
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenecek BM İklim Değişikliği Konferansı öncesinde BM Çevre Programı (UNEP) yıllık Emisyon Açığı raporu yayımlandı.
UNEP’in 15. yılına giren Emisyon Açığı Raporu, her yıl mevcut küresel emisyonlar ile ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak için gereken seviyeler arasındaki farkı değerlendiriyor. Ülkelerin Ulusal Katkı Beyanlarını (NDC’ler) Paris Anlaşması’nın hedefleriyle karşılaştırıyor ve aradaki “emisyon açığını” kapatmak için çözümler araştırıyor.
Rapora göre küresel seragazı emisyonları 2023 yılında 57,1 GtCO2e ile yeni bir rekor kırarak 2022 seviyelerine göre %1.3 artış gösterdi. Son bulgular seragazı emisyonlarının yanlış yönde ilerlemeye devam ettiğini ve ısınmayı 1,5 derece ile sınırlama hedefini daha da zorlaştırdığını gösteriyor.
Çalışmadan öne çıkan başlıklar şu şekilde:
Katastrofik bir Isınmaya Doğru Gidiyoruz
Mevcut tüm NDC’ler uygulansa bile, dünya yüzyılın sonuna kadar 2.6 derece ısınmaya doğru ilerliyor. Daha fazla önlem alınmazsa, sıcaklıklar 3,1 dereceye yükselebilir ve bunun ekonomiler, ekosistemler ve toplumlar üzerinde yıkıcı etkileri olabilir.
İklim Eylemi Sorunun Ölçeğine Uygun Olmalı
1,5 derece hedefine ulaşabilmek için küresel emisyonların 2019 seviyelerine kıyasla 2030 yılına kadar %42, 2035 yılına kadar ise %57 oranında azaltılması gerekiyor. 2 derece için ise 2030’a kadar %28 ve 2035’e kadar %37 oranında azaltım yapılmalı.
Yenilenebilir Enerji Oyunu Değiştiriyor Ancak Çok Daha Fazlası Mümkün
Güneş ve rüzgar enerjisi, 2030 yılına kadar emisyon azaltımlarının %27’sini ve 2035 yılına kadar %38’ini oluşturabilir ve emisyon açığını kapatmak için çözümün büyük bir bölümünü sunar.
Eylemsizliğin Ağır Finansal Maliyeti
Yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için 2021’den 2050’ye kadar yılda 0,9-2,1 trilyon ABD doları ek yatırım yapılması gerekecek, ancak harekete geçmemenin maliyeti aşırı hava koşulları, mahsul kıtlığı ve diğer felaketler nedeniyle çok daha yüksek olacak. Bu bağlamda, küresel ekonomi yılda 110 trilyon ABD doları değerinde ve artan enerji talebi ve diğer kalkınma ihtiyaçları için yine de bazı yatırımlara ihtiyaç var.
G20 Hayati Önem Taşıyor; Bakü Liderlik Yapmalı
G20 ülkeleri (bu sene katılacak olan Afrika Birliği hariç) 2023 yılında küresel emisyonların %77’sinden sorumlu. Bu ülkeler, 1,5 derece hedefinin uygulanabilir olup olmadığının belirlenmesinde çok önemli ve iklim konusundaki kararlılığın artırılmasına öncülük etmeli. Ancak COP29’un da sonuç vermesi gerekiyor. Bakü’de sunulan NDC’ler, NDC’nin Şubat 2025’teki son teslim tarihinden önce liderlik göstermeli. Aradaki farkın kapatılabilmesi için, gelecek NDC’ler toplu olarak 2030 yılına kadar emisyonları neredeyse yarıya indirmeyi vaat etmeli.
Raporun, görevin büyüklüğüne rağmen, Paris’in küresel sıcaklık artışını 1,5 derecede tutma hedefine ulaşmak için emisyonları azaltmanın teknik olarak hâlâ mümkün olduğunu gösterdiğini söyleyen ECCO isimli düşüncü kuruluşundan Alexandra Scott, “2024 yılında emisyonlar artıyor ve bu nedenle iklim eylemi konusunda hareketsiz kalmak geriye doğru hareket etmeye benziyor. Bakü’deki COP29’da ülkelerin kararlı adımlar attığını görmemiz gerekiyor. Taahhütlerin ötesine geçen ve ekonomileri fosil yakıtlardan kararlı bir şekilde uzaklaştıran ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımı artıran ulusal iklim planlarını sunmak için beklememeliler” dedi.
