;
Bilim

Orman Yangınları Karbon Bütçesini Tüketiyor!

orman yangınları
FOTO: Recep Tayyip Çelik

Dünya çapındaki ormanlar yangınlarla beraber karbon tutma özelliğini kaybedip, karbon kaynaklarına dönüşüyor. Bu durum Paris Anlaşması’nın sıcaklık hedeflerine ulaşılmasını zorlaştırıyor.

Yeni bir araştırmaya göre, orman yangınları, insanların küresel ısınmayı sınırlamak için kendilerine ayırdığı karbon bütçesinin tükenmesine neden oluyor.

Araştırmayı yürüten Birleşik Krallık Met Ofisi, endişe verici sıcaklık artışıyla beraber bu eğilimin arttığını, yangınların ağaç örtüsünde ve karbon depolamasında önemli değişikliklere neden olduğunu söyledi.

Kaydedilen tarihteki en sıcak iki yılının ortasında Türkiye, Brezilya, ABD, Yunanistan, Portekiz ve hatta Kuzey Kutup Dairesi’nde orman yangınları yaşandı.

Her yangının küresel iklim üzerinde iki etkisi bulunuyor: Birincisi, yanan ağaçlardan karbon salımı, ikincisi ise ormanların karbondioksit emme kapasitesinin azalması.

Bu, halihazırda gaz, petrol ve kömürün yakılmasıyla dünyanın ısısını da artırıyor. Met Ofis’e göre, dünya, sanayi öncesi döneme göre 1,3 derece ısınmış durumda.

Sıcaklıklar arttıkça kuraklık daha sık hale gelirken, yağışlı mevsimler kısalıyor ve ormanlar yangına karşı daha savunmasız hale geliyor. Bu durum, özellikle Güney Amerika’da ormanların tarım arazilerine dönüştürülmesi nedeniyle daha da kötüleşiyor. Çalışmalar kıtanın daha sıcak, kurak ve yanmaya müsait olduğunu gösteriyor.

Yine benzer araştırmalar, Amazon’un “kritik bir yavaşlama” yaşadığını, yağmur ormanlarının üçte birinden fazlasının, 20 yıldan kısa bir süre içinde “yüzyılda bir” yaşanması beklenen dört kurak dönemin yaralarını sarmaya çalıştığını gösterdi.

Bilim insanlarının olumlu geri bildirimler olarak adlandırdığı bu bileşik etkiler, ormanları karbon yutaklarından karbon kaynaklarına dönüştürüyor. Bu, Paris Anlaşması’nın ısınma artışını 1,5 derecede sınırlama hedefine ulaşılmasını zorlaştırıyor.

Araştırmanın başyazarı Dr. Chantelle Burton, “Yangınlar, ormanların ve diğer ekosistemlerin karbon depolama yeteneğini azaltarak küresel ısınmayı kontrol altında tutma penceremizi daraltıyor” dedi.