COP28, bugün liderlerin sırayla yaptığı konuşmalarla devam ediyor. İtalya “kayıp ve zarar” fonuna 100 milyon doların üzerinde aktaracağını açıklarken, Kanada bu miktarı 12 milyon dolarda tuttu.
Dün Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai şehrinde başlayan COP28’de bugün liderlerin sırayla konuşmaları gerçekleşiyor. Zirveye Joe Biden ve Xi Jinping katılmazken, Hindistan’dan Narendra Modi, Fransa’dan Emmanuel Macron, Suudi Arabistan’dan Mohamed bin Salman ve Brezilya’dan Lula da Silva, Kenya’dan William Ruto katılım gösterdi. COP27’de kurulan “kayıp ve zarar” fonunun da sık sık gündeme geldiği günde kimi liderler fona aktaracakları miktarları açıkladı.
Lula Amazon’un Başarısıyla Övünüyor
Brezilya lideri Lula, Kuzey Brezilya’daki sıcak dalgaları, güneydeki fırtınaları ve Amazon’daki kuraklığı dile getirdiği konuşmasında, Amazon Yağmur Ormanları’nın tahribat oranını azaltma konusundaki başarısından övgüyle bahsetti. Ocak ayında Lula’nın tekrar başkanlık seçimini kazanmasından bu yana orman tahribatı üçte bir oranında azaldı. Bolsonaro döneminde zayıflatılmış olan Brezilya çevre denetleme ajansları altın madenlerini tahliye ederken, Amazon’daki ağaç kesicilerini yaptıkları baskınlar ile denetledi.
Amazon’u kurtarmaya kararlı olsa da, petrol ve gaz üretimini durdurmaya pek sıcak bakmayan Lula, dünyanın “fosil yakıta daha az bağımlı bir ekonomiye doğru yönelmesi gerektiğini” belirtti. Buna karşın Brezilya hükümeti bu konuda bölünmüş durumda ve Brezilya 2030’a kadar neredeyse tüm ülkelerden daha fazla fosil yakıt yakmayı planlıyor.
Brezilyalı kampanyacı Claudio Angelo, Lula’nın temkinli konuşması hakkında “fosil yakıt sübvansiyonlarına dair mutlak sessizliği”ni koruduğunu kaydetti. Lula’nın Amazon ülkeleri ile “ortak bir vizyon oluşturduğunu” söylemesine karşın, ev sahipliği yaptığı Amazon Zirvesi’nde Brezilya, Kolombiya’nın Amazon’daki petrol ve doğalgaz aramalarının durdurulması yönündeki baskısına direndi. Amazon’un ormansızlaştırmasıyla mücadele etmek, iki yıl sonra Brezilya’nın ev sahipliğinde Amazon’un Belem şehrinde gerçekleştirilecek COP30’un muhtemelen ana teması olacak.
Kenyalı Ruto Bölünmelerin Bağlanması Çağrısında Bulundu
Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto, muhtemelen Afrika’nın en dikkat çeken iklim savunucularından biri olarak, vizyonunu açıklıyor. Ruto, “Küresel Kuzey ve Küresel Güney arasında uzun süredir devam eden düşmanca tutum, üretken olmaktan uzak” diye konuşurken, Dubai’de delegelerin “minimal artışlarla” yetinmemesi gerektiğini belirtti.
Afrika İklim Zirvesinde Afrika devlet başkanları tarafından imzalanan bir anlaşma olan Nairobi Bildirisini ön planda tuttuğu konuşmasında Ruto, bu anlaşmanın yenilenebilir enerji kapasitesini üçe katlama, orman tahribatını durdurma, verimsiz kömür santrallarını kademeli olarak kapatma ve küresel bir karbon vergisi geliştirme çağrılarını içerdiğini paylaştı. Buna karşın Ruto Nairobi Bildirisinin kimi üretici ülkelerden gelen tepkiler nedeniyle tüm fosil yakıtları ele almadığını bahsetmekten kaçındı.
Kenya Cumhurbaşkanı aynı zamanda, yeni bir küresel finansal anlaşması için çağrıda bulundu ve Emmanuel Macron ile işbirliği yaparak ülkeleri iklim eylemini finanse etmek için küresel vergi önerisi getirdi.
Kanada ve İtalya Kayıp ve Zarar Taahhütlerinde Bulundu
Bu sabah Kanada 12 milyon dolar ve İtalya 100 milyon Euro ile kayıp ve zarar fonuna taahhütte bulundu. Bu miktarlar; Birleşik Arap Emirlikleri’nin 100 milyon, Birleşik Krallık’ın 50.5 milyon, Danimarka’nın 25 milyon, ABD’nin 17.5 milyon ve Japonya’nın 10 milyon dolarlık katkısına eklendi.
AB: Enerji Hedefleri ve Finans Vaatleri
COP28’de AB liderleri de konuşmalarını yapmaya başladı. İlk olarak, desteklerin gelişmekte olan ülkeler için “bir güven meselesi” olduğunu söyleyen Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, gelişmiş ülkelerin 2020 yılına kadar iklim finansmanı için yılda 100 milyar dolar sağlayamaması nedeniyle bu rakamın aşındığını iddia etti. AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ise, “hedefi bu yıl tutturmalıyız” derken, OECD bu ihtimalin yüksek olasıklı göründüğünü açıkladı.
AB Komisyon Başkanı, 110 ülkenin AB tarafından desteklenen yenilenebilir enerjiyi üçe katlama ve enerji verimliliğini iki katına çıkarma taahhüdüne katıldığını hatırlatırken, bu hedeflerin COP metnine de dahil edilmesi gerektiğini ekledi. Kimi müzakereciler ise bu iki yönlü yaklaşımı sorguladı.
