İki haftalık COP28 konferansının ilk gününde kayıp ve zarar fonunun kurulmasını sağlayan delegeler, hükümetlerin katkılarını duyurması için kapıyı açtı.
BM iklim zirvesi Perşembe günü erken bir zaferi perçinledi ve delegeler yoksul ulusların maliyetli iklim felaketleriyle başa çıkmalarına yardımcı olacak fonu kabul etti.
COP28 Başkanı Sultan Ahmed Al Jaber, kararın “dünyaya ve Dubai’deki çalışmalarımıza olumlu bir ivme sinyali” gönderdiğini söyledi. İki haftalık COP28 konferansının ilk gününde fonun kurulmasını sağlayan delegeler, hükümetlerin katkılarını duyurması için kapıyı açtı.
Ve birkaç ülke şimdiden konferans boyunca önemli bir miktara ulaşmasını umdukları bir dizi küçük taahhüt verdi. COP28’e ev sahipliği yapan BAE 100 milyon dolar, İngiltere en az 51 milyon dolar, ABD 17,5 milyon dolar ve Japonya10 milyon dolar taahhüt etti. AB de fona, Almanya’nın taahhüt ettiği 100 milyon doları da içeren 245,39 milyon dolar aktaracağını duyurdu.
Yoksul ülkelerin yıllardır talep ettiği kayıp ve zarar fonundaki bu erken atılım, iki haftalık zirve sırasında yapılacak diğer uzlaşmalar için cesaret verici olabilir.
Zirvenin bir diğer görevi, ülkelerin Paris Anlaşması’nın küresel ısınmayı 2 derecenin çok altında sınırlama hedefini karşılama konusunda kaydettiği ilerlemenin bir değerlendirmesi olan küresel stok sayımı olacak.
Almanya’nın özel iklim elçisi Jennifer Morgan, fonun kabul edilmesinin “Küresel stok sayımına, fosil yakıtlardan kademeli çıkışa ve yenilenebilir enerji üretimine odaklanılmasına olanak sağladığını” söyledi.
Ancak bazı gruplar fonun erkenden benimsenmesini kutlamak konusunda temkinli davrandı ve fonun gelecekte nasıl finanse edileceği de dahil olmak üzere hâlâ çözülmemiş sorunların bulunduğunu belirtti.
Climate Action Network International küresel siyasi strateji başkanı Harjeet Singh, “Tanımlanmış bir yenileme döngüsünün bulunmaması, fonun uzun vadeli sürdürülebilirliği hakkında ciddi soruları gündeme getiriyor” dedi.
COP28 zirvesinin CEO’su Adnan Amin, bu ay Reuters’e, amacın zirve sırasında fon için birkaç yüz milyon dolar sağlamak olduğunu söylemişti.
Hastalık nedeniyle COP28 ziyaretini iptal etmek zorunda kalan Papa Francis, sosyal medya platformu X’ten bir mesaj gönderdi: “#COP28’e katılanlar, ortak çıkarlara ve çocuklarının geleceğine odaklanan stratejistler olsunlar. Siyasetin utancını değil asaletini göstersinler.”
Fosil Yakıtların Geleceği
Perşembe günü erken saatlerde Jaber, ülkeleri ve fosil yakıt şirketlerini küresel iklim hedeflerine ulaşmak için birlikte çalışmaya çağırarak zirvenin açılışını yaptı.
Hükümetler, ısınma emisyonlarının ana kaynağı olan CO2 yayan kömür, petrol ve gazın dünya çapında kullanımının aşamalı olarak sonlandırılması hakkında müzakerelere hazırlanıyor.
Aynı zamanda BAE’nin ulusal petrol şirketi ADNOC’un CEO’su olan Jaber, COP28 başkanlığına atanmasıyla ilgili aylarca süren eleştirilerin ardından uzlaşmacı bir ton yakalamayı hedefledi.
Müzakere edilen metne fosil yakıtlar ve yenilenebilir kaynaklara ilişkin dilin dahil edilmesi fikri konusunda “güçlü görüşlerin” bulunduğunu kabul etti.
“Hiçbir konunun masanın dışında bırakılmaması çok önemli. Ve evet, söylediğim gibi, fosil yakıtların rolünün de dahil edilmesinin yollarını aramalıyız” dedi.
Ülkesinin fosil yakıt şirketleriyle “proaktif olarak ilişki kurma” kararını övdü ve birçok ulusal petrol şirketinin 2050 için net sıfır hedefini benimsediğini kaydetti.
Jaber, “Bu oyunun kurallarını değiştiren yolculuğa katılmak için adım attıkları için minnettarım. Fakat şunu söylemeliyim ki bu yeterli değil ve çok daha fazlasını yapabileceklerini biliyorum.”
