İklim krizinin etkisiyle birlikte artan aşırı sıcaklar hem gezegeni hem de gündelik yaşamı olumsuz etkiliyor. Dünya Çevre Haftası kapsamında, Türetim Ekonomisi Derneği ile Change.org Türkiye işbirliğinde yürütülen İklim Programı, aşırı sıcaklarla mücadeleye yönelik başlatılan kampanyaları bir araya getirerek bu durumun hayvanlar, yaşlılar ve çevre üzerindeki etkisini vurguladı.
2023 yılı, şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yıl oldu. Son yapılan araştırmalara göre, Türkiye, 2023 yılında 47,6 aşırı sıcak gün yaşadı. Ayrıca 2023 yılı, 1475 aşırı hava olayı ile Türkiye’de tüm zamanların en çok aşırı hava olayı görülen yılı oldu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, küresel ısınma çağının sona erdiğini, bunun yerine küresel kaynama çağının başladığını dile getirdi. Sıcaklıklardaki bu artış sadece insan yaşamını değil tüm gezegeni ve tüm canlıları olumsuz etkiliyor. Gençler, yaşlılar ve hayvanseverler ise sağlık hakları için karar vericilerden aşırı sıcaklarla daha etkin bir şekilde mücadele edilmesini talep ediyor.
“Sıcaklıklar Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu’ da 40 Dereceyi Geçecek”
Sıcaklık rekorlarına vurgu yapan Prof. Dr. Doğanay Tolunay, “Geçtiğimiz Kasım, Aralık, Ocak, Şubat ve Nisan ayları kendi içlerinde bugüne kadarki en sıcak aylardı ve en sıcak kışı yaşadık. Kasım 2023 – Şubat 2024 arasındaki dört ay 1971-2000 yılları ortalamasına göre 4,2 derece daha sıcaktı. 2024 baharı da büyük ihtimal en sıcak baharlar arasında yerini alacak. Büyük ihtimalle haziran ayıyla birlikte sıcaklıklar artmaya başlayacak, termometreler gölgede en azından Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde 40 dereceyi bulacak, belki de geçecek. Temmuz ve ağustos aylarının da ülkemizin en sıcak ayları olduğu dikkate alındığında birkaç hafta içinde orman yangınlarını, sıcak hava dalgalarını konuşmaya başlayacağız. Yağış durumuna göre bunlara kuraklık da eklenebilir. Hatta Temmuz ve ağustos aylarında Karadeniz Bölgesinde şiddetli sağanak yağışlar ve selleri de yaşayabiliriz” uyarısında bulundu.
“Arıların Yaşamasını İstiyorum”
Aşırı sıcakların arılar üzerindeki olumsuz etkisine değinen Eyyüp Türk, “Hobi amaçlı başladığım arıcılık benim yaşamımın ayrılmaz bir parçası oldu. Arıların günlük ve mevsimsel yaşam döngüsünün iklim krizinden, özellikle de aşırı sıcaklardan dolayı bozulması, beni arılar için bir şeyler yapmaya sevk etti. Sıcaklık değerlerinin mevsim normallerinin üzerine çıkmasından dolayı bitki üzerinde açan çiçeklerin polen ve bitkilerin nektar salgısı çok kısa bir süre içinde kuruyor ve bundan dolayı arılar günün çok kısa bir zaman diliminde aktif olabiliyor. Aşırı sıcaklar şiddetlenmeye ve artmaya devam ederse maalesef toplu arı ölümleri olabilir. Arıların yaşamasını istiyorum. Bu, aşırı sıcaklarla mücadele etmemize, ısınmayı durdurmamıza bağlı. O nedenle change.org/ArilariKoru adresinde bir kampanya başlattım,” açıklamasında bulundu.
“Yine Yanmayalım”
Aşırı sıcakların yangınları tetiklediğini vurgulayan ve önlemlerin yangın çıkmadan önce alınması gerektiğini vurgulayan genç iklim aktivisti Baran Örnek, “İklim krizi sebebiyle her geçen yaz öncekinden daha sıcak geçmeye devam ediyor. Uzmanlar iklim krizi sebebiyle bu yaz da yoğun sıcak hava dalgalarının ve aşırı hava olaylarının yaşanabileceğini belirtiyor. Bu durum ormanlarımızın bu yaz da ne kadar büyük bir tehlikede olduğunun habercisi. Ben hâlâ son üç senede kaybettiğimiz ormanlık alanı, ormanda yanan canları ve yok olan ağaçlarımızı unutmadım. Yaşanan trajediyi ve atlattığımız travmaları tekrardan yaşamamak için, bu yakıcı felaketin yine yaşanmaması için karar alıcıların çeşitli tedbirler alması gerekiyor. Eğer sen de yine yanmayalım diyorsan change.org/yineyanmayalim adresindeki kampanyamızı imzala ve taleplerimizi karar alıcılara ulaştırmamıza yardımcı ol” çağrısında bulundu.
“Bu Tsunami Bir Başka”
Bir anneanne olarak sıcak havalardan etkilendiğini ve iklim krizinin kalan yıllarından çalmamasını isteyen ve buna yönelik eylem planları yapılması talebiyle change.org/direnanneanne adresinde kampanya başlatan Seçkin Selvi ise, “Bu Tsunami Bir Başka. Aşırı sıcaklardan büyükannelerimizi, büyükbabalarımızı koruyalım dedik. Ama şimdi karşımızda dağ gibi bir sorun var. Sıcak, çok sıcak, aşırı sıcak hava değil sorun: bu yaz karşılaşacağımız sıcak dalgaları en büyük sorunumuz olacak. Daha şimdiden Meksika’da maymunlar sıcaktan ölmeye başladı. Kaygılanmakta çok haklıyız; çünkü bu seferki sıcak, denizdeki tsunami benzeri katlanarak, şahlanarak dalga dalga gelecek üstümüze. Bir yandan bu dalgalara karşı önlem almamız, öte yandan sıfır emisyon uygulamasına bir an önce başlamamız gerekiyor. Bunları yapmazsak, sıcak tsunamisi sadece yaşlıları değil, genç, yaşlı, çocuk, kadın, erkek hepimizin üstüne olanca ağırlığıyla çökecek. Gelin el verin, bir an gecikmeden sıcak dalgalarıyla mücadele için harekete geçelim” diye belirtti.
