2023’ün En Aşırı Sıcak Hava Dalgalarından Biri Kışın Ortasında Yaşanıyor

Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde sıcaklıklar normalden 20°C daha yüksek. Bu şimdiye kadar görülen en aşırı sapmalardan biri.

Şili’nin bazı bölgelerinde ve Arjantin’in kuzeyinde sıcaklıklar son birkaç hafta içerisinde ortalamanın 10°C-20°C üzerine çıktı. And Dağları’ndaki kasabalarda sıcaklık 38°C ve üzerine çıkarken, Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te sıcaklıklar 30°C’nin üzerine çıkarak bir önceki Ağustos rekoruna 5°C’nin üzerinde fark attı. Rivadavia kasabasında ise sıcaklıklar 39°C ile zirve yaptı.

Dünyanın bu bölgesinde şu an kışın ortası olduğunu gözden çıkartmayın. Mevsimsel değişikliklerin sıcaklıklar üzerinde önemli bir etkiye sahip olması için yeterince güneyde. Örneğin Buenos Aires, Japonya, Tibet veya Tennessee’nin kuzeyi kadar güneydedir.

Yılın belirli bir yerinde ve zamanında bekleyebileceğiniz sıcaklıklardan sapma açısından, bu sıcak hava dalgası, güney Avrupa, ABD ve Çin’deki son sıcak hava dalgalarıyla karşılaştırılabilir.

Şili And Dağları’nın yakın zamanda 38°C’ye ulaşan kasabalarından biri olan Vicuña’da, tipik bir Ağustos günü 18°C ​​kadar olabilir ki, şu anda nerede olursanız olun normalden 20°C daha sıcak olduğunu hayal edin.

Kimi iklim bilimcilerinin bunun şimdiye kadar kaydedilen en aşırı sıcak dalgalarından biri olabileceğini öne sürmelerine şaşmamalı.

Aşırı sıcağa ne sebep oluyor?

Son altı gündür, And Dağları’nın doğusunda süregelen kalıcı yüksek basınçlı bir bölge, yani antitsiklon, bulunmaktadır. “Engelleyici yüksek” olarak da bilinen bu durum, yoğun sıcaklığın ana sebebi gibi görünmektedir.

Engelleyici antitsiklonlar üç temel şekilde sıcak havalara neden olabilir. İlk olarak, ekvatora daha yakın olan sıcak havayı kendilerine doğru çekerler. Sistem aynı zamanda, Kanada’nın sıcaklık rekorunu yaklaşık 5°C alt üst eden Kuzeybatı Pasifik’teki 2021 sıcak hava dalgasında olduğu gibi, havayı sıkıştırıp hapsederek ısıtıyor. Son olarak, yüksek basınçlı hava sistemi, yükselen hava miktarının az olması ve dolayısıyla az bulut örtüsü anlamına gelir. Bu da güneşin gün boyunca sürekli olarak karayı ısıtmasına olanak tanır, ısıyı biriktirir.

Ancak bilim insanlarının daha eksiksiz bir anlayışa sahip olmaları için bu benzeri görülmemiş olayın meteorolojisini daha ayrıntılı bir şekilde analiz etmeleri gerekiyor.

El Niño bunu daha olası hale getirdi

Şili-Arjantin sıcak hava dalgası, Pasifik Okyanusu’nda gelişen El Niño’nun etkisiyle daha olası hale getirilmiş olabilir. Tipik olarak yaklaşık dört yılda bir meydana gelen El Niño olayları, merkez-doğu tropikal Pasifik’te ılık deniz yüzeyi sıcaklıkları ile karakterize edilir. Orta Pasifik’teki sıcaklıklar şu anda yılın bu zamanına göre ortalamanın yaklaşık 1°C üzerinde.

Bu daha sıcak deniz sıcaklıkları, merkezi Pasifik üzerindeki havayı daha kaldırıcı hale getirir, havanın yükselmesine neden olur. Bu da daha uzak bölgelerde atmosfer dolaşım desenlerinde değişikliklere yol açar. El Niño’nun neden olduğu atmosfer dolaşım değişiklikleri genellikle bu Güney Amerika bölgesi için daha yüksek basınç ve daha sıcak kış sıcaklıkları anlamına gelir.

İklim değişikliği durumu daha da kötüleştirdi

Aşırı ısıyı yönlendiren engelleme sistemi, antropojenik iklim değişikliğinin olmadığı durumlarda bile muhtemelen ılık sıcaklıklara yol açacaktı. Bununla birlikte, iklim değişikliği ile dünyanın hızlı ısınması, sıcak hava dalgasının gerçekten eşi benzeri görülmemiş hale gelmesine izin verdi.

İklim bilimcileri, gezegen ısınmaya devam ederken sıcaklık rekorlarının kırılmasını bekliyor. Bunun nedeni, olası sıcaklıkların dağılımının giderek daha yükseklere doğru kaymasıdır.

Şili, iklim değişikliğinin etkilerini Şubat ayı gibi yakın bir zamanda, yani yaz sonunda orman yangınlarından kişilerin hayatını kaybetmesine ve on yıl süren bir mega kuraklığa neden olan şiddetli bir sıcak hava dalgasıyla çoktan deneyimledi. Ülke geçtiğimiz günlerde, hükümetini doğa ve iklim krizlerine karşı harekete geçmeye zorlayacak olan Anayasa’nın yeniden yazılmasını reddetti.

Bir kış sıcak hava dalgasının daha uzun vadeli etkisi

And Dağları’nda en yüksek sıcaklıklar artık büyük ölçüde azalmış gibi görünüyor. Bununla birlikte, sıcaklıklar hala kuzey Arjantin, Bolivya ve Paraguay için ortalamanın oldukça üzerinde seyrediyor ve önümüzdeki beş gün boyunca bu şekilde devam edecek.

Kış sıcak hava dalgalarının etkileri, yaz sıcak hava dalgalarından daha az anlaşılmıştır. Şili için, muhtemel etki dağlardaki kar örtüsü üzerinde. Çünkü bu kar örtüsü içme suyu, tarım ve enerji üretimi için su sağlar. Kar örtüsünün erimesi, muhtemelen And Dağları’nda bulunan çeşitli flora ve fauna üzerinde de etkili olacaktır.

Genel olarak, bu sıcak hava dalgası, insanların dünyanın iklimini nasıl değiştirdiğinin şaşırtıcı bir hatırlatıcısıdır. Fosil yakıtları yakmayı ve atmosfere sera gazı salmayı bırakana kadar eşi benzeri görülmemiş aşırılıkları görmeye devam edeceğiz.