1.5ºC Özel Raporu Yayımlandı: Küresel Isınmayı 1.5ºC’de Tutmak İçin Her Alanda Hızlı ve Geniş Değişiklikler Gerekiyor

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) “1,5ºC Küresel Isınma Özel Raporu Politikacılar Özeti” hükümetler tarafından onaylandı. IPCC’nin değerlendirmesine göre küresel ısınmanın 1,5ºC’de sınırlandırılması için toplumun her alanında hızlı, geniş kapsamlı ve benzeri görülmemiş değişiklikler gerekiyor. 1.5ºC özel raporu ile ilgili daha fazlaya bilgiye İklim Haber olarak hazırladığımız www.birbucukderece.com adresinden ulaşabilirsiniz.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından yapılan değerlendirmeye göre, küresel ısınmanın 1,5ºC’de sınırlandırılması toplumun her alanında hızlı, geniş kapsamlı ve benzeri görülmemiş değişiklikler gerektiriyor. IPCC’nin Pazartesi günü yaptığı basın toplantısında, küresel ısınmanın 2ºC yerine 1,5ºC’de tutulmasının insanlara ve doğal ekosistemlere sağladığı açık faydaların yanı sıra, daha sürdürülebilir ve adil bir toplum anlamına geldiği ifade edildi.

“1,5ºC Küresel Isınma Özel Raporu” Cumartesi günü Kore Cumhuriyeti’nin İncheon kentinde IPCC tarafından onaylandı. Rapor, Aralık ayında Polonya’da hükümetlerin Paris Anlaşması’nı değerlendirmek üzere bir araya gelecekleri Katowice İklim Değişliği Konferansı için temel bir bilimsel veri niteliğini taşıyacak.

IPCC Başkanı Hoesung Lee, yaptığı açıklamada “6.000’i aşkın bilimsel referans ve dünyanın her yerinden binlerce uzman ve hükümet yetkilisinin değerli katkılarını içeren bu önemli rapor, IPCC’nin kapsama alanın ne kadar geniş olduğunu ve önerdiği politikaların ne kadar geçerli olduğunu ortaya koyuyor” diye konuştu.

“1°C’lik Küresel Isınmanın Etkilerini Şimdiden Görüyoruz”

IPCC raporu, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) 2015’te Paris Anlaşması’nın kabul edilmesinin ardından yaptığı davet üzerine, 40 ülkeden 91 yazar ve editör tarafından hazırlandı.

Çalışma, tam adıyla, 1,5°C Küresel Isınma; iklim değişikliği tehdidini önlemek ve sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğu ortadan kaldırılmak için ortaya konan küresel çabaların güçlendirilmesi kapsamında, sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerindeki küresel ısınmanın etkilerine ve ilişkili küresel seragazı emisyon patikalarına dair bir IPCC Özel Raporu olarak adlandırıldı.

 IPCC 1. Çalışma Grubu Eşbaşkanı Panmao Zhai, “Bu raporun ortaya koyduğu çok belirgin kilit mesajlardan biri, hâlihazırdaki 1°C’lik  küresel ısınmanın sonuçlarını daha fazla aşırı hava olayları, yükselen deniz seviyeleri ve Arktik deniz buzlarının erimesi ve diğer değişimler olarak şimdiden görüyor olduğumuz” dedi.

Rapor, küresel ısınmayı 1,5°C’de tutarak, 2°C ve üzeri sıcaklık artışlarına göre birçok önemli iklim değişikliği etkisinin önlenebileceğini vurguluyor. Örneğin, 2100 itibarıyla 1,5°C’lik bir küresel ısınmada küresel deniz seviyelerindeki yükselme, 2°C’lik bir küresel ısınmayla karşılaştırıldığında, 10 santim daha az olacak. 1,5°C’lik bir küresel ısınmada, Arktik Okyanusu’nun yaz aylarında buzsuz olma ihtimali 100 yılda birken, 2°C’lik bir küresel ısınmada bu durum 10 yılda en az bir kere gerçekleşecek. Mercan resifleri 1,5°C’lik bir küresel ısınmada %70-90 oranında azalacakken, 2°C’de resiflerin hemen hemen tamamı (%99) yok olacak.

IPCC İkinci Çalışma Grubu Eşbaşkanı Hans Otto-Pörtner ise “En ufak bir ısınmanın bile çok büyük önemi var. 1,5°C sınırı, 1,5°C ve üzerindeki ısınma ise bazı ekosistemlerin yok olması gibi uzun süreli ve geri döndürülemez değişikliklerle ilişkilendirilen riskleri arttırdığı için özellikle büyük önem taşıyor” dedi.

“Eylemlerin Hızlanması Gerekiyor”

Pörtner’e göre: “Küresel ısınmanın sınırlanması aynı zamanda insanlara ve ekosistemlere uyum sağlamaları ve ilişkili risk eşiklerinin altında kalkabilmeleri için daha fazla imkan tanıyacak”.

Ayrıca rapor, küresel ısınmanın 1,5°C’de tutulması için uygun patikaları, bunların gerçekleştirilmesi için yapılması gerekenleri ve sonuçlarının ne olacağını da inceliyor.

1.Çalışma Grubu Eşbaşkanı Valerie Masson-Delmotte konu ile ilgili yaptığı açıklamada “Buradaki iyi haber, küresel ısınmayı 1,5°C’de tutmak için yapılması gereken eylemlerin bazılarının dünya genelinde hâlihazırda yapılmaya başlanmış olması, ancak bunların hızlandırılması gerekiyor” diye konuştu.

Rapor, küresel ısınmanın 1,5°C  ile sınırlanmasının toprak, enerji, sanayi, bina, ulaşım ve şehirlerde “hızlı ve geniş kapsamlı” dönüşümler gerektireceği sonucuna varıyor. İnsan kaynaklı küresel net karbondioksit (CO₂) emisyonlarının 2030 yılı itibarıyla, 2010 seviyeleri üzerinden %45 azaltılmış olması ve 2050’de emisyonların sıfırlanmış olması gerekiyor. Bu, her ekstra emisyonun havadan CO₂ yakalama dengelemesi gerektiği anlamına geliyor.

IPCC 3. Çalışma Grubu Eşbaşkanı Jim Skea, “Küresel ısınmanın 1,5°C’de tutulması kimya ve fizik kanunları çerçevesinde mümkün ancak bunun gerçekleştirilmesi için eşi benzeri görülmemiş değişiklikler gerekiyor” dedi.

Sürdürülebilir Kalkınma Tehlikede mi?

Küresel ısınmanın geçici olarak 1,5°C’nin  üzerine çıkmasına müsaade etmek ya da hedefi tamamen kaçırmak, 2100 yılına kadar küresel ısınmayı 1,5°C’nin altına geri çekmek için havadan CO₂ tutan tekniklere daha fazla bel bağlanması anlamına gelecek. Ancak rapor, bu tür tekniklerin büyük ölçekteki etkililiğinin henüz kanıtlanmamış olduğunu ve sürdürülebilir kalkınma açısından önemli riskler oluşturabileceğini de belirtiyor.

IPCC 3. Çalışma Grubu Eşbaşkanı Priyardarshi Shukla: “Küresel ısınmayı 2°C yerine 1,5°C’de tutmak iklim değişikliğinin ekosistemler, insan sağlığı ve refahı üzerinde zorlu etkilerini azaltacak ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin gerçekleştirilmesini kolaylaştıracaktır” dedi.

IPCC 2. Çalışma Grubu Eşbaşkanı Debra Roberts ise “Bugün alacağımız kararlar hem bugün hem de gelecekte, herkes için güvenli ve sürdürülebilir bir dünya sağlanabilmesi açısından kritik önem taşıyor” diye konuştu.

Roberts sözlerine şöyle devam etti: “Bu rapor, yerel bağlam ve kişilerin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak, politika yapıcılar ve uygulayıcılara iklim değişikliğinin üstesinden gelecek kararlar almak için ihtiyaç duydukları bilgileri sağlıyor”.

Rapor her üç IPCC çalışma grubunun bilimsel öncülüğünde hazırlandı. 1. Çalışma Grubu, iklim değişikliğinin fiziksel bilim temelini değerlendirirken 2. Çalışma Grubu etkiler, uyum ve kırılganlık konularını irdeledi. 3. Çalışma Grubu ise iklim değişikliği azaltımını ele aldı.

Sırada Yeni Raporlar Var

Aralık 2015’te UNFCCC 21. Taraflar Konferansı’nda (COP 21) 195 ülke tarafından kabul edilen Paris Anlaşması, “küresel ısınmanın sanayi öncesi döneme göre 2°C’nin  oldukça altında tutulması ve artışın 1,5°C ile sınırlandırılmasına dair çalışmalar sürdürülerek” iklim değişikliği tehdidine karşı küresel çabaların güçlendirilmesi hedefini de içeriyordu.

Paris Anlaşması’nın kabul edilmesi kararı kapsamında IPCC, sanayi öncesi döneme göre 1,5°C’lik küresel ısınma ve ilişkili seragazı emisyon patikaları hakkında 2018 yılında yayınlanmak üzere Özel Rapor hazırlamaya davet edilmişti. IPCC daveti kabul etmiş ve Özel Rapor’un bu konuları iklim değişikliği tehdidi, sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğun ortadan kaldırılması kapsamında ele alacağını eklemişti.

1,5°C Küresel Isınma, IPCC Altıncı Değerlendirme Dönemi tarafından hazırlanacak Özel Raporlar serisinin ilkini oluşturuyor. IPCC gelecek yıl, Değişen İklimde Denizler ve Kriyosfer Özel Raporu ve İklim değişikliğinin arazi kullanımı üzerindeki etkilerini inceleyen İklim Değişikliği Toprak Özel Raporu’nu yayınlayacak.

Politikacılar için Özet Raporu (SPM), 1,5°C’lik küresel ısınmayla ilişkili mevcut bilimsel, teknik ve sosyo-ekonomik literatür değerlendirmesini temel alan Özel Rapor’un kilit bulgularını içeriyor.

1,5°C Küresel Isınma Özel Raporu (SR 15) Politikacılar Özeti’ne buradan ulaşabilirsiniz.